• Home
  • Genealogie
    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie
  • Nieuws
  • Weblinks
  • Contact
  • Colofon

Blog Post

08
MRT
2010

07. Neomagus, voer voor genealogen

Posted By : Jos Neomagus
Comments : Off
‘Neomagus. Waarschijnlijk hebben er meerdere geslachten van dien naam, aan elkander niet verwant, in de Nederlanden geleefd en het zou mij niet verwonderen als daarvan ook thans nog nakomelingen in leven waren. Eenige jaren geleden trof men den naam nog wel sporadisch in advertentiën aan.’ 
Dat schrijft C.S. Buys Ballot in 1924 in het maandblad van het genealogisch-heraldisch genootschap De Nederlandsche Leeuw. De familie Neomagus blijkt ook anderszins voer voor genealogen te zijn.

De Nederlandsche Leeuw

Bericht in De Nederlandsche Leeuw in 1924.

In de vragenrubriek van het tijdschrift De Nederlandsche Leeuw komt de naam Neomagus met name in de jaren twintig regelmatig voor. C.S. Buys Ballot merkt in 1924 op: ‘… en het zou mijn niet verwonderen als daarvan ook thans nog nakomelingen in leven waren. Eenige jaren geleden trof men den naam nog wel sporadisch in advertentiën aan’.

 

Buys Ballot reageert op H.L. Kruimel – tot 1968 conservator bij het Centraal Bureau voor Genealogie – die in een uitgave uit 1923 vraagt of er een volledige genealogie van het geslacht Neomagus bestaat. Daarop reageert in eerste instantie C.J. Polvliet met ‘ene niet volledige genealogie is in mijn bezit en desverlangd ter inzage te bekomen’. Buys Ballot blijkt ook over een fragmentgenealogie te beschikken, waaruit hij in De Nederlandsche Leeuw citeert.

 

De eerste vermelding van de naam Neomagus in een genealogisch tijdschrift vinden we in De Nederlandsche Leeuw van 1896 bij een beschrijving van het geslacht De Rieux.1 In 1908 behandelt P.C. Bloys van Treslong Prins in De Nederlandsche Leeuw het geslacht Van Brienen, waarbij we opnieuw een Neomagus tegenkomen.2 In 1916 publiceert het blad uit een onderzoek van Ph. F.W. van Romondt die in Eersel de naam Neomagus ziet in relatie tot dominee W. Peijpers.3

 

Iemand die zich v. E. noemt, vraagt in 1922 om beantwoording van vragen over de familie Keuchenius, eveneens gelieerd aan de familie Neomagus,4 waarop hij in het blad antwoord krijgt van H. Kronenberg en A.B. van der Vies. Tot dus Kruimel in 1923 wel eens wil weten of er ook iemand is die alles over het geslacht Neomagus zelf weet. In 1926 komt de naam Neomagus in het maandblad terug met vragen van v. E. over dominee Johannes Neomagus in Nuenen en Willem Neomagus, koster en schoolmeester in Stiphout. Daarop reageert C.W.L. van Boetzelaer, een kleinzoon van Marie van Boetzelaer-Neomagus (1832-1912).

Van Epen

De ondertekenaar met v.E. is Didericus Gijsbertus van Epen (1868-1930), een van de eerste beroepsgenealogen. Hij richt verschillende tijdschrijften en jaarboeken op. Nederland’s Patriarchaat is zijn meest blijvende bijdrage aan de genealogie in Nederland. De Genealogie Neomagus bevat tal van bijdragen over verwante families (Van Boetzelaer, Keuchenius, Tilanus, Van de Werk, Offerhaus), ontleend aan deze jaarlijkse uitgave. Van Epen is van 1905 tot 1912 directeur van het Centraal Bureau voor Genealogie en Heraldiek. Hij werkt hard en is nauwgezet, maar hij vindt zichzelf meer amateur dan koopman. Hij is berucht om zijn eigenzinnigheid en slordigheid, zegt Aad van der Tang in Stamboomonderzoek. De betrouwbaarheid van door hem samengestelde genealogieën laat vaak te wensen over, wat overigens ook geldt voor het werk van andere genealogen uit die dagen. Van der Tang zegt dat men vaak kritiekloos overschrijft uit weinig betrouwbare bronnen of dat men mondeling verkregen informatie niet verifieert.

 

Daar is ook bij onderzoek naar Neomagi sprake van. Zijn leven als beroepsgenealoog eindigt in een financiële mislukking. Als hij sterft bezit hij niets meer en zijn nalatenschap wordt in staat van faillissement verklaard. Hoe het ook zij, Van Epen heeft in 1910 wel de jaaruitgave Nederland´s Patriarchaat opgericht, het zogenaamde ´blauwe boekje´, als tegenhanger van het Nederland´s Adelsboek, het ´rode boekje´. Beide uitgaven bestaan nog steeds.5

Centraal Bureau voor Genealogie

Wie in 2007 de website van het Centraal Bureau voor Genealogie – www.cbg.nl – opzoekt en de naam Neomagus intikt, krijgt zestien ‘treffers’. Er is een bezoek aan het CBG voor nodig om te achterhalen wat die vermeldingen betekenen. Vier hebben betrekking op familiedrukwerk en familieadvertenties, de oudste van 1796! Er zijn zeven dossiers waarin de naam Neomagus voorkomt. Eén dossier is door het CBG aangelegd, de andere dossiers zitten in de collecties van genealogen die zich ook met de familie Neomagus hebben beziggehouden. Daarbij vinden we namen van genealogen die we uit De Nederlandsche Leeuw kennen.

Handschrift

Het dossier Neomagus uit de eigen collectie van het CBG, zit in een map van het vroegere Koninklijk Nederlands Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde. Het bevat een handschrift, op 26 juli 1863 ontvangen van ene heer Spoor. Dat is Johan Spoor (1828-1901) gehuwd met Hermanna Hoyer (1833-1910). Leden van de familie Spoor stammen via de familie Hoyer af van Jacoba Neomagus (1727-1797) en Stephanus Roosendael.6 Het handschrift is, blijkens het gebruikte papier, niet het

Rechts de eerste pagina van het originele geslachtsregister uit 1764.

origineel van Het geslagt register der Neomagüssen van Samuel Neomagus uit 1764. Het originele exemplaar blijkt in het dossier van de eveneens verwante familie Van Geuns te zitten, in Het Utrechts Archief. Behalve in het CBG bestaan in de familie vele kopieën met aanvullingen.

Van der Kloot

Johan Spoor schenkt de kopie van het geslachtsregister aan Matthijs van der Kloot, later Van Rhede van der Kloot (1832-1912) die ambtenaar én genealoog is. In het midden van de 19de eeuw is de genealogie in opkomst in adellijke en patriciërskringen. Van der Kloot is zo’n patriciër. Bovendien is hij verwant aan Emilia Keuchenius-Neomagus. Het geslachtsregister is bij hem dus op de goede plaats. Hij doet het later over aan het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde, thans het CBG. Zie ook de bijdrage Op het Spoor van een geslachtsregister bij de biografische schets van Jacoba Roosendael-Neomagus (VII-6).

Niet betrouwbaar

In de jaren twintig van de twintigste eeuw blijken de heren Kruimel, Polvliet en Van Boetzelaer naar aanleiding van de publicaties in het maandblad De Nederlandsche Leeuw met elkaar te corresponderen over de Neomagi. Op 22 april 1924 schrijft Kruimel aan Polvliet dat het hem toeschijnt dat de genealogie Neomagus die Polvliet hem heeft toegezonden, veel betrouwbaarder is dan de genealogie die hij van zijn neef Van Boetzelaer heeft gekregen. In de collectie Polvliet zit een schoolschrift met het etiket ‘Neomagus’ met een onvolledige genealogie, beginnend bij Gerard Geldenhauer. Toch niet erg betrouwbaar, want deze Gerard is geen familie!

Kruimel

H.L. Kruimel is een genealoog die driekwart eeuw actief is geweest. Geboren in 1903, schrijft hij al in de jaren twintig in vakbladen over genealogische vraagstukken. Hij is zijn hele leven, vrijwel vanaf de oprichting en tot lang na zijn pensionering verbonden aan het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag. Vanaf 1946 tot zijn pensionering in 1968 is hij er conservator. Kruimel is ook bekend om zijn Handleiding voor stamboomonderzoek uit 1952, nu in herziene vorm bekend als Op zoek naar onze voorouders. In 1972 verzorgt hij de laatste geheel bijgewerkte druk van het Genealogisch Repertorium uit 1933, een naslagwerk dat families in beeld brengt waarnaar ooit genealogisch onderzoek is verricht.

 

In de jaren zestig en zeventig verzamelt hij veel informatie over de familie Neomagus, waarover hij correspondeert met dr. W. de Vries. De informatie van Kruimel blijkt niet altijd juist te zijn, maar toch essentieel voor de Genealogie Neomagus. In 1978 verschijnt van zijn hand de Inventaris van genealogische bescheiden, nagelaten door C.W.L. baron van Boetzelaer. Een zus van Kruimel is getrouwd met een baron van Boetzelaer. Baron C.W.L. is ook de man die over Marie van Boetzelaer-Neomagus correspondeert met Victor Neomagus (1872-1960). Marie is een tante van Victor. Kruimel is op 28 december 2001 overleden, 98 jaar oud.7

Collectie Van Rijn

Het dossier Neomagus uit de bij het CBG berustende collectie Van Rijn, bestaat vooral uit zelfgemaakte familiebladen die doorlopen tot en met 1939. Hij vermeldt uit dat jaar onder meer het huwelijk van Victor Neomagus8en het overlijden van de vrouw van de dierenarts Cor Neomagus. Het dossier levert een ‘onbekend’ gegeven op: het overlijden van Karel Neomagus op 3 april 1909. Deze Karel is evenwel in 1900 in Pretoria overleden.9

Karel Neomagus in 1895. Hij is in 1900 in Pretoria overleden.

Collectie Loeff

Het dossier Neomagus in de collectie Loeff bevat een overgeschreven manuscript van Van Boetzelaer, correspondentie met Van Boetzelaer, en een genealogie gebaseerd op de stukken van Polvliet. Ze bevatten geen nieuwe gezichtspunten. Het dossier Neomagus uit de collectie NL – Nederlandsche Leeuw – bevat stukken uit het archief van de familie Abbing10, evenmin met nieuws.

Collectie VerLoren van Themaat

De naam Neomagus blijkt verder voor te komen in het dossier Van den Bongart uit de collectie VerLoren van Themaat. In een kladblok met genealogische aantekeningen over wapens en geslachten, op 9 november 1908 aangelegd door H.B. VerLoren van Themaat, zit ook een pagina over Neomagi met informatie over Gerardus Geldenauer Neomagus en dominee Arnold Neomagus. Dit zijn géén verwanten. De samensteller heeft wel een link met de familie Neomagus gevonden. In 1855 en 1866 trouwen twee broers VerLoren van Themaat met twee zussen Thierry de Bije. De overgrootmoeder van de dames is de eerder genoemde Jacoba Godefrida Neomagus (VII-6), gehuwd met Stephanus Roosendael.

Collectie De Vries

Het CBG heeft ook nog een collectie De Vries met gegevens over de familie Neomagus. Van de aanwezigheid van deze collectie wordt bij het invoeren van de naam Neomagus op het scherm overigens géén melding gemaakt. Van de vice-president van het gerechtshof in ‘s-Hertogenbosch, mr. dr. W. de Vries, verschijnt in 1972 in de serie Bijdragen tot de geschiedenis van het zuiden van Nederland, de geschiedschrijving van de Maatschappij tot Bevordering van Welstand, voornamelijk onder landlieden, onder de titel 150 jaar Welstand. Bertus Neomagus 11is administrateur van de maatschappij en De Vries, een actief amateur-genealoog, verdiept zich in diens familiegeschiedenis. Hij is frequent te vinden in het rijksarchief van de provincie, dat dan aan het gerechtshof grenst. Hij correspondeert onder meer met Kruimel en komt zo in het bezit van een kopie van de genealogie die Polvliet in zijn bezit heeft en vermoedelijk weer een kopie is van het originele stuk van Samuel Neomagus uit 1764. Na het overlijden van De Vries gaan al zijn genealogische dossiers naar het CBG. Inclusief de correspondentie met en de stukken van de auteur! Voor meer informatie over De Vries, zie X-4c, na Bertus Neomagus.

Internet

Het World Wide Web op het Internet geeft de genealoog welhaast onbegrensde en steeds toenemende mogelijkheden. Aanvankelijk zijn drie belangrijke ingangen de zoekprogramma’s, de websites van archieven en de website van de mormonen. Van de zoekprogramma’s lijkt anno 2016 Google het meest te bieden. Zoeken naar de naam Neomagus geeft in januari 2002 nog maar 167 treffers, in februari 2016 niet minder dan 31.000. Helaas zitten er veel dubbelen in. Tal van leden van de familie komen beroepshalve of vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid voor op een website. De naam vinden we verder terug in de websites van/over gelieerde families en uiteraard in relatie tot de Romeinse tijd. Enkele Neomagusvermeldingen komen voor in commerciële websites en hebben niets met de familie te maken. Voor zover de naam in Google voorkomt in relatie tot de familie, gaat het om gegevens die weinig of niets kunnen toevoegen aan de genealogie, of zelfs ontleend zijn aan de Neomagus-website.12

Archieven

De grotere archieven voeren op hun websites, dank zij veel vrijwilligerswerk, steeds meer gegevens in over met name doop-, trouw- en begraafboeken vóór 1811 en de burgerlijke stand van na dat jaar. De site www.wiewaswie.nl is sinds 2015 het resultaat van de samenwerking van een groot aantal stads-, streek- en provinciale archieven. De site geeft bij de naam Neomagus 637 treffers!

Mormonen

Leden van The Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints, ofwel de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laastste Dagen, kortweg de mormonen, geloven dat familiebanden eeuwig zijn. De band tussen ouders en kinderen blijft na de dood in stand. Daartoe worden zij voor eeuwig geseald, aan elkaar verbonden. Mormonen kunnen deze handeling ook verrichten voor hun voorouders. Zij baseren zich daarbij op genealogisch onderzoek. Dit heeft geleid tot de grootste genealogische bibliotheek ter wereld. Sinds mei 1999 kunnen we surfen op de website www.familysearch.com. De gegevens zijn ontleend aan de doop-, trouw- en begraafboeken en de burgerlijke stand en daarom vaak al bekend.

Geldenhauer

Opmerkelijk vaak wordt in de literatuur een Neomagus een nazaat genoemd van Gerard Geldenhauer, die vanwege zijn herkomst de naam Neomagus aan de zijne toevoegt. Het is een historicus en godgeleerde, in 1483 in Nijmegen geboren, in 1524 in Marburg overleden. Het is een man die kinderloos sterft en niet tot ‘onze’ familie behoort. In Huize Vliet onder Lopikerkapel bevindt zich een uit een kerk afkomstig wapenbord uit de achttiende eeuw betreffende de families Barchman Wuytiers en Van Brienen. Jan van Brienen trouwt Johanna Samuelina Neomagus13en haar kwartier wordt foutief aangeduid als ‘Geldhauer gez. Neomagus’. Het is een kwestie van overschrijven van een hardnekkige historische dwaling in een tijd dat de mogelijkheden voor onderzoek nog beperkt zijn.14

  1. Zie verder deel II en deel IV, generatie IX-1.↩

  2. Zie verder deel I, generatieVI-12.↩

  3. Zie verder deel I, generatie VI-7.↩

  4. Zie verder deel I, generatie VII-5.↩

  5. Genealogie, kwartaalblad van het CBG, jaargang 11, nummer 1, p. 20 e.v.; Stambooomonderzoek, een handreiking bij het schrijven van uw familiegeschiedenis, Aad van der Tang, Prismaspocket 1948, derde druk 1983, FAJN.↩

  6. De auteur komt de relatie Neomagus-Spoor in 2006 op het spoor via het internet.↩

  7. Kwartaalblad Genealogie, voorjaar 2002, p. 14.↩

  8. Vader van de auteur.↩

  9. Zie verder deel V, generatie XI-5.↩

  10. Zie verder deel IV, generaties X-5 en X-6.↩

  11. Zie verder deel IV, generatie X-4.↩

  12. De auteur spreekt voor zichzelf; anderen hebben er wellicht wel wat aan.↩

  13. Zie verder deel I, generatie VI-12.↩

  14. Zie verder deel VII over Geldenhauer Neomagus.↩

About the Author

Social Share

    Categorieën

    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie

    Recente aanvullingen

    • XIII-23 Anna Josephina Martha Van Camp-Neomagus 8 november 2021
    • XIII-7 Hendrik Cornelis Neomagus 12 april 2021
    • Aanvullingen per 15 januari 2021 15 januari 2021
    Copyright © 2010 Neomagus.nl. Alle rechten voorbehouden.