In deze Genealogie Neomagus beschrijf ik de volwassen geworden leden van de familie, mannen én vrouwen, tot en met de twaalfde generatie. Mijn vader Victor Neomagus (1907-2002) uit Oosterhout, zijn neef Victor Neomagus (1909-2004) uit het Belgische Lebbeke en hun verre achternicht Loes Neomagus (1904-2004) uit Den Haag, zijn de laatsten van deze generatie. Het gaat in totaal om zo’n 160 Neomagi in een periode van vijfhonderd jaar.

De genealogie omvat acht delen. In het eerste inleidende deel bespreek ik onder meer herkomst en betekenis van de naam Neomagus. Het bevat verder een hoofdstuk over de hervorming in het Graafschap Meurs die verstrekkende gevolgen heeft voor de familie. Ook een literatuuroverzicht en registers van personen en plaatsen staan in dit eerste deel. Het achtste deel gaat met name in op de Neomagi die geen familie zijn. De bekendste is Gerard Geldenhauer Neomagus. Enkele genealogen zien hem ten onrechte als de stamvader van de familie.

Deze genealogie bevat ook levensschetsen van Neomagusvrouwen; de gehuwden onder hen dragen volgens tot voor kort gangbare opvattingen de achternaam van hun man. Verder treft u stamreeksen en fragmentgenealogieën aan van gelieerde families. Immers, een Neomagus anno 2000 stamt af van meer dan achtduizend voorouders omstreeks het jaar 1500, van wie er maar één ‘n Neomagus is!

Van sommige leden van de familie is weinig bekend, van de meesten gelukkig wat meer, veel, soms heel veel. Ik heb me niet beperkt tot een opsomming van gegevens uit de doop-, trouw- en begraafboeken, de burgerlijke stand en de bevolkingsregisters. Ik heb ernaar gestreefd de Neomagi in een breder perspectief te plaatsen door ook demografische, politieke, kerkelijke, sociale, maatschappelijke, psychische, fysieke en karakterologische aspecten te beschrijven, familierelaties en leefomstandigheden. Daarbij ga ik soms ook in op de regionale en landelijke situatie.

Er zijn veel redenen om aan genealogisch onderzoek te doen. Het is tot in de eerste helft van de vorige eeuw vooral een bezigheid van vooraanstaande families. ‘Hoge afstamming’ speelt nu geen belangrijke rol meer om aan genealogie te doen. De bevolking heeft een bredere kennis en meer vrije tijd gekregen. Genealogie is voor velen een boeiende hobby. Er is ook een behoefte ontstaan om terug te kijken, vooral als een reactie op de technologische ontwikkelingen. Nostalgie, het wegvluchten uit deze tijd, speelt voor menigeen een rol. Het huidige ik-tijdperk roept bij anderen de vraag op: waar kom ik vandaan, hoe ben ik geworden zoals ik ben? Bij mij spelen al deze motieven een rol. En natuurlijk nieuwsgierigheid naar mijn stamvader die, zo vertelt me zeventig jaar geleden een oom, de biechtvader is van keizer Karel V. Misschien is de enige echte reden dat ik graag het boek schrijf dat ik zelf wil lezen….

Door het verhaal over die stamvader ben ik vanaf mijn jongste jaren geïnteresseerd in het wel en wee van de familie Neomagus. Ik leg een bescheiden archief aan, maar ben als genealoog niet echt actief. De oom laat mij familiepapieren na met een brief uit 1936 van de dominee uit Baerl am Rhein, die daarin melding maakt van het bestaan van de grafsteen van een van zijn voorgangers, de in 1664 overleden dominee Johannes Neomagus. In 1969 bezoek ik het dorp voor het eerst, vind en fotografeer de grafsteen en maak kennis met de dominee. Hij valt bijna om van verbazing als hij een nazaat voor zich ziet van predikant Johannes Neomagus die zijn Evangelische Gemeinde bijna vierhonderd jaar tevoren dient en over wie hij juist een artikel aan het schrijven is voor zijn Gemeindegruss.

Vanaf de eerste helft van de jaren tachtig mobiliseer ik archivarissen en historici onder mijn relaties, breng ik bezoeken aan andere steden en dorpen, aan verre verwanten, aan collega-amateurgenealogen, aan het Centraal Bureau voor Genealogie, de Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief, rijks-, streek- en gemeentearchieven in Nederland en België en ook aan archieven in het Duitse Rheinland, waar de eerste generaties van de familie Neomagus leven.

Ik koop boeken, maak enorm veel aantekeningen en kopieer veel. Aan de volledige uitwerking kom ik in de jaren tachtig niet toe. Teveel gegevens ontbreken. Mijn prioriteiten liggen vooralsnog bij mijn privéleven en mijn werk, maar ik blijf latent met de familiegeschiedenis bezig. Sinds ik in 2002 gebruik maak van een regeling om vervroegd uit te treden, ben ik weer meer met de Genealogie Neomagus bezig.

Het gemak van de personal computer is voor mij een stimulans om halverwege de jaren negentig een begin te maken met de concrete geschiedschrijving. Ik kom met enige regelmaat in het op twee kilometer van mijn woning gelegen rijksarchief in de provincie Noord-Brabant, nu het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), en ga aan de slag met de inmiddels in twintig ringbanden verzamelde aantekeningen. Vanaf de eeuwwisseling maak ik ook gebruik van de verbazingwekkende mogelijkheden van het internet.

Enkele leden van de eerste generaties van de familie trouwen met leden van de familie Peijpers uit Orsoy. Een nakomelinge, Béja Peijpers, is bezig haar roots in beeld te brengen, stuit op de naam Neomagus en spoort mij in 1988 op. Zij bezoekt het Personenstandarchiv, dan gevestigd in Brühl, en bezorgt mij veel nieuwe informatie.

Ik spreek van de Hollandse en van de Brabantse tak. Als de Neomagi in de 16de en 17de eeuw van het Duitse Rheinland naar de Nederlanden gaan, vestigen drie van hen zich als apotheker, in Delft, Gouda en Tiel. De meeste van hun nakomelingen blijven Holland trouw. Genealogen spreken ook wel van de Delftse tak omdat de Delftse apotheker Johannes Neomagus de voorvader is van de huidige leden van deze Hollandse tak.

De Brabantse tak komt voort uit de nakomelingen van de predikanten Neomagus die in het katholieke Brabant proberen overeind te blijven, speciaal dominee Johannes Neomagus uit Nuenen. De meeste van zijn nakomelingen wonen nu nog in Brabant en in Vlaanderen. Beide takken sluit ik af met de twaalfde generatie.

De overige ongeveer veertig bij het begin van de 21ste eeuw levende Neomagi behoren tot de dertiende tot en met de zeventiende generatie. Zij komen in deze genealogie niet aan bod. Het is te vroeg voor biografische schetsen over hen die vaak persoonlijke details bevatten en hun privacy kunnen schaden. Overleden leden van de dertiende generatie wil ik geleidelijk aan opnemen op de website, mits de nabestaanden daarmee instemmen.

Mijn inspanningen hebben geleid tot een familiegeschiedenis in acht delen.

I       Neomagus, het zou met niet verwonderen als daarvan ook thans nog nakomelingen in leven waren, inleidend deel.

de geschiedenis van de eerste generaties in de 16de, 17de en 18de eeuw.

de geschiedenis van drie generaties apothekers en hun verwanten van de Hollandse tak, 1733 – 1844.

de geschiedenis van de Nuenense predikant Neomagus en zijn nageslacht, de Brabantse tak van de familie, 1694-1849.

de geschiedenis van de Hollandse tak van de familie, vanaf 1816.

de geschiedenis van de uitgestorven protestantse Brabantse tak van de familie, 1789-1930.

de geschiedenis van de katholieke Brabantse tak vanaf 1796.

een overzicht van andere personen met de naam Neomagus.

Genealogie of familiekunde is de wetenschap die zich bezighoudt met de op afstamming berustende relaties tussen mensen, zo staat in de cursus Genealogie van het PBNA in 1980. De familiegeschiedenis Neomagus is een overzicht van alle nakomelingen van de stamvader in mannelijke lijn, genealogie in de engere betekenis van het woord genaamd, ook wel geslachtslijst. De generaties, te beginnen bij de oudst bekende, zijn met Romeinse cijfers genummerd. Dit is een algemeen gebruikelijke methode.

De meest bewerkelijke vorm van onderzoek is de parenteel. Hierin staat ook het nageslacht van de dochters. Aan een volledige parenteel ben ik niet toegekomen. Volwassen geworden dochters met de naam Neomagus heb ik ook met een Romeins cijfer in de genealogie opgenomen, maar hun nageslacht, dat andere achternamen draagt, niet of beperkt. Mannen en vrouwen die jong overlijden heb ik wel genoemd, maar hebben geen eigen Romeins cijfer.

Gaan de genealogie en de parenteel uit van voorouderonderzoek van verleden naar heden, er zijn manieren om de familie in beeld te brengen van heden naar verleden. De stamreeks noemt alleen mannen, de kwartierstaat mannen én vrouwen, dus alle voorouders van één bepaald persoon. Een getekende kwartierstaat heeft veel weg van een wijdvertakte boom, de stamboom. Deze vormen van onderzoek heb ik in deze familiegeschiedenis niet behandeld.

Ik hoop dat deze familiegeschiedenis uw interesse wekt. U krijgt een antwoord op de vraag: wat is het voor een familie? Met mij kunt u vaststellen dat alle aspecten van het leven (ook) voorkomen bij de familie Neomagus. Met andere woorden: Niets menselijks is Neomagi vreemd. Wel dient u te bedenken dat oral history, de geschiedenis zoals die door oudere familieleden is verteld, zijn beperkingen kent. De mens is selectief in zijn geheugen, dus niet altijd compleet en betrouwbaar en vaak worden accenten anders gelegd. Herinneringen zijn gelieerd aan de fantasie. Oral history is overigens wel belangrijk als documenten ontbreken, zoals historicus en schrijver Geert Mak op 6 augustus 2000 in een tv-programma uitlegt.

Voor mij is het een uitdaging om van de vaak boeiende geschiedenis van de familie Neomagus een interessant, leesbaar en verantwoord geheel te maken. Leesbaar omdat ik consequent kies voor de tegenwoordige tijd, verantwoord omdat ik de gegevens documenteer met voetnoten over archiefbronnen en literatuur.

Ik zal de geschiedschrijving echter nooit kunnen afronden, al word ik zo oud (97) als de dominee Johannes Neomagus van de grafsteen uit 1664 of als Loes (101) de in 2004 overleden Neomagus die het prototype is van oral history. Immers, haar overgrootvader is van 1671. Zij vertelt me tot kort voor haar dood amusant over zaken van bijna twee eeuwen tevoren.

Archieven zijn er in vele soorten, ze zijn onuitputtelijk en ze blijven nieuwe gegevens opleveren. Het internet biedt steeds meer mogelijkheden om gegevens te vinden. Bovendien, ik ben een lid van de vijftiende generatie en de Neomagi zijn inmiddels aan de zeventiende generatie toe. Wat vandaag gebeurt, is morgen geschiedenis. Een genealogie is dus nooit af. Ik houd me warm aanbevolen voor suggesties ter verbetering en aanvulling.

Tot slot, mijn stamvader is niet de biechtvader van Karel V. Dat is Gerardus Geldenhauer Neomagus, geen familie!

‘s-Hertogenbosch, najaar 2009/voorjaar 2016

Jos Neomagus