X-3 Marinus Marcus Anthonij Neomagus
Comments : Off
(1816-1900), commies, deurwaarder en dienstgeleider,
zoon van Johannes, IX-1
Apotheker en scheikundige Jan Neomagus in Delft is bijna 63 jaar als hij uit Philadelphia het bericht ontvangt dat zijn vrouw Elisabeth van der Crab is overleden en aldaar op de begraafplaats van de Zweedse kerk op 7 juni 1823 is begraven. Hij is op 30 augustus 1787 met haar getrouwd en zij schenkt hem vermoedelijk vijf kinderen. Enkele sterven jong. Een (tweede) Johanna Elisabeth, een Maria en een Adriaan blijven gespaard.
Philadelphia
Dochter Johanna trouwt in Philadelphia met William Thompson. Mogelijk gaan moeder Elisabeth, dochter Maria en zoon Adriaan naar het huwelijk, of bezoeken zij haar op een ander tijdstip. Hoe het ook zij, moeder en de kinderen gaan naar de ‘nieuwe wereld’ en komen niet terug. Het zal tussen 1805 en 1810 zijn. Want van zoon Adriaan uit 1790 wordt gezegd dat hij ‘op jeugdige leeftijd’ naar Amerika is gegaan.
Nieuwe relatie
Mogelijk hebben Jan en Elisabeth geen goed huwelijk. Jan moet welhaast weten dat Elisabeth niet de intentie heeft terug te komen. Immers, hij knoopt niet alleen een relatie aan met Mechelina de Rieux, hij breidt met haar ook – vanaf 1816 – zijn kindertal uit. Wel wacht hij met hertrouwen tot ruim veertien maanden na het overlijden van Elisabeth. Mogelijk wacht hij zo lang omdat het overlijdensbericht hem, in 1823, niet eerder bereikt.
Voornamen
Marinus Marcus Antonij ziet het levenslicht in Delft op 28 oktober 1816 om zes uur ‘s morgens.1 Pieter van der Zwan, chirurgijn en vroedmeester, doet dezelfde dag aangifte. De moeder wordt ingeschreven als Mechelina Derieux, 29 jaar. De boreling krijgt twee voornamen van zijn grootvader van moederszijde. Dat is Marcus Antonie de Rieux. De herkomst van de eerste voornaam, Marinus, is niet bekend. Na de komst van Marinus wachten vader Jan en moeder Mechelina met kinderen verwekken tot het officiële huwelijk: het volgende kind, zoon Bertus, ziet ruim negen maanden na de officiële huwelijksdag het levenslicht.
Tweede huwelijk
Apotheker Johan hertrouwt dus op 13 augustus 1824 met Mechelina, een vrouw die bijna 26 jaar jonger is, die geboren is in het jaar van zijn eerste huwelijk. Vijf dagen na het huwelijk, op 18 augustus 1824, wordt Marinus Marcus Antonij erkend. In de kantlijn van de geboorteakte is de erkenning bijgeschreven. Mechelina heet nu wel De Rieux. Ze overleeft haar man 34 jaar. Samen krijgen zij zes kinderen, van wie er twee maar zeer kort leven. Het laatste kind, Johanna, komt ter wereld in januari 1831. Vader Jan is dan 69 jaar.
Marinus groeit zodoende op in een gezin dat het niet gemakkelijk heeft: vader heeft al een huwelijk achter de rug en zowel in het eerste als in het tweede huwelijk komt veel kindersterfte voor. Dat vader Jan relatief oud is, hoeft natuurlijk geen probleem te zijn. Een oude vader komt, ook in de familie Neomagus, vaker voor!
Ambtenaar
Handtekening van Marinus Neomagus onder zijn signalementsstaat, 1870.
Marinus wordt ambtenaar bij het Departement van Financiën, onderdeel directe belastingen, in- en uitgaande regten en accijnsen. Dat departement maakt vanaf de jaren vijftig van elke ambtenaar een stamlijst met signalementsstaat en staat van dienst.2 De gegevens van Marinus zijn zodoende bewaard. Zijn signalementsstaten zijn van 1870 en 1872 en door hem ondertekend.
Loopbaan
-klerk op een notariskantoor (niet bekend waar)
-militair: van 3 maart 1833 tot 16 september 1837 als soldaat, van 17 september 1837 tot 31 maart 1841 als onderofficier.
-tijdelijk commies 4de klas te Zundert.3
-commies 4de klas te Asten,4vanaf 22-09-1843 tevens commies-roeyer 3de klas.
-01-08-1845 commies 4de klas te Lage Mierde.
-15-04-1846 commies 4de klas te (onleesbaar).
-01-10-1846 commies 4de klas te Reusel.
-01-12-1846 commies 4de klas te Hilvarenbeek.
-01-04-1847 commies 3de klas te Moergestel. Het Jaarboekje voor de ambtenaren der directe belastingen, in- en uitgaande regten en accijnsen in Nederland, 16de jaargang, 1848, noemt hem zowel commies van de 4de klasse als – in de rubriek geadmitteerde commiesen-roeijers – roeijer der 3de klassen te Moergestel.
-01-03-1853 commies 3de klas te Oss.
-01-05-1857 commies 3ste klas te Megen, van 01-01-1865 tot 31-08-1867 commies 2de klas, vanaf 01-09-1867 commies 1ste klas.
-01-11-1867 commies 1ste klas te Gemert.
-01-05-1870 commies 1ste klas te Oosterhout. Hij is dan deurwaarder voor de kantoren Oosterhout en Dongen.
Megen
Een ambtenaar die in een kleine gemeenschap werkzaam is, wordt vaak overgeplaatst om zich niet teveel aan die gemeenschap te hechten en zo verstrengeling van belangen te voorkomen. Des te opmerkelijker is het, dat de familie ruim tien jaar in Megen is gestationeerd. Megen is een klein stadje aan de Maas dat in die tijd maar enkele honderden inwoners telt! Er woont nu, bij het begin van de 21ste eeuw, toevallig weer een Neomagus.
Staat van dienst
Hoewel als 55-jarige minder goed ter been, wordt Marinus in 1871 geschikt geacht voor de functie van commies-ontvanger. Hij verklaart zich voor deze betrekking beschikbaar te stellen in de provincie Noord-Brabant. Zijn staat van dienst is in 1871 goed. Hij is in Oosterhout ook commies-roeyer 3de klasse, deurwaarder en dienstgeleider. Zijn vaste ‘tractement’ is 600 gulden per jaar (in 2015: 6236 euro) en hij krijgt 180,75 gulden extra (1878 euro) als deurwaarder. Met ingang van 1 september 1872 wordt hij eervol ontslagen. ‘Lichaamsgebreken’ vermeldt de ‘staat van verleende burgerlijke pensioenen’ als reden van zijn ontslag. Commies-ontvanger is hij uiteindelijk niet geworden. Hij krijgt (in 1874) een pensioen van 361 gulden.
Huwelijk
Marinus trouwt in 1847 op 13 augustus (de trouwdag van zijn ouders in 1824), ruim 30 jaar oud, in Moergestel, met Wilhelmina Elisabeth le Comte. Zij is geboren in Grave op 19 januari 1815 als dochter van dr. Jean Louis Francois le Comte5 (geboren in ‘s-Gravenhage 17-12-1773, overleden in Someren 10-02-1852) en Margaretha Hinken (geboren in Meyenburg (Hannover) 04-01-1787, overleden in Someren 11-01-1856).
Jean le Comte is beroepsmilitair: 1ste luitenant in het 4de bataljon van linie. Waar hij de Hannoveraanse Margaretha ontmoet? Misschien tijdens een van de veldtochten van Napoleon. Marinus zelf is ruim acht jaar in militaire dienst, niet ongebruikelijk in die jaren. In de praktijk is men vaak niet actief.
Lidmaten
Jean le Comte en zijn vrouw komen op 22 mei 1831 met attestatie van Roermond. Hij is in Someren diaken. Behalve dochter Wilhelmina zijn er vermoedelijk nog vier dochters. Sophia Maria wordt op 16 januari 1835 als lidmaat aangenomen en gaat op 14 september naar Wijk bij Duurstede als huisvrouw van G. van Bel. Op 20 november 1841 wordt Hendrika le Comte lidmaat. Ze gaat in 1855 naar Tilburg. Margaretha Johanna Catharina le Comte wordt lidmaat op 30 november 1866; ze gaat op 2 juni 1867 met attestatie van Someren naar Deurne. Louise Ardiane Henriette wordt lidmaat op 12 april 1867.6
Dochter Wilhelmina is op 5 maart 1833 in de hervormde gemeente van Asten en Ommel aangenomen als lidmaat. Ze komt op 3 oktober 1834 van Asten naar Someren en gaat op 14 september 1847 van Someren naar Oisterwijk. Moergestel, waar ze in dat jaar met Neomagus trouwt, behoort tot de hervormde gemeente van Oisterwijk.
Kinderen
Het paar krijgt twee kinderen, beiden geboren in Moergestel.
1.Marinus Johannes (1848-1922), volgt IX-1
2.Jan Lodewijk (1850-1937), volgt IX-2.
Beiden worden ook rijksambtenaar. Ze blijven ongehuwd.
1.Marinus Johannes (1848-1922), volgt IX-1
2.Jan Lodewijk (1850-1937), volgt IX-2.
Beiden worden ook rijksambtenaar. Ze blijven ongehuwd.
Marinus is protestant, zoals op zijn stamlijst staat. Hij is belijdend lidmaat van de Nederlandse Hervormde Kerk, zodat zijn verhuizingen ook zijn te volgen aan de hand van de mutaties (attestaties) in de kerkelijke registers.
Oosterhout
Na zijn pensionering blijven Marinus en Wilhelmina in Oosterhout wonen. Daar overlijdt zijn vrouw Wilhelmina op 14 mei 1874, 59 jaar oud. Marinus staat er te boek als rijkscommies 1ste klasse. Hij is met zijn vrouw en zoon Jan Lodewijk, klerk, op 4 mei 1870 (de zoon op 5 juli 1870) van Gemert naar Oosterhout gekomen. De zoon gaat op 23 augustus 1870 naar Zwijndrecht. Weduwnaar Marinus gaat op 1 oktober 1874 naar Veghel.7
Oosterhout is zodoende sinds 1 mei 1870 woonplaats van Neomagi. Eerst van Marinus als lid van de Hollandse tak, later van tal van leden van de katholieke poot van de Brabantse tak.8
Berlicum
Op 11 juni 1876 komt hij – na een korte tijd in Budel te hebben gewoond – terug naar Veghel om vandaar op 24 maart 1887 naar Berlicum te gaan. Marinus haalt in Berlicum de volgende eeuw; hij sterft er op 22 januari 1900, en wordt begraven op het kerkhof van het van oorsprong middeleeuwse hervormde kerkje,9 dat op een verhoging aan de rand van het dorp ligt met uitzicht op het Bossche Broek. Een arbeider en een ambtenaar doen op 22 januari aangifte van het overlijden en verklaren dat hij om half vijf ’s nachts is overleden. Zijn adres staat er niet bij.10 De overledene komt opmerkelijk genoeg niet voor in het bevolkingsregister.
Notaris Eugenius van Mens verklaart op 28 maart 1900 dat Marinus Johannes te Amsterdam en Jan Lodewijk te Delft de enige erfgenamen zijn.
GA Delft, geboorteakte 21. Zie ook CBG dossier De Vries en FAGN.↩
ARA.↩
GAWB, bevolkingsregister Zundert, fiche 1868/68: zijn komst naar Zundert is niet geboekt, zijn vertrek op 31 oktober 1843 naar Asten wel.↩
Hij is per 1 oktober 1843 in Zundert uitgeschreven naar Asten. Daar komen een half jaar na zijn komst ook zijn moeder Mechelina en zijn broer Juul te wonen. Juul is er benoemd bij het kantongerecht.↩
NL, XIV 1896, blz 102.↩
SA Peelland, lidmatenregister Someren. De auteur heeft de relatie van de vier vrouwen met het echtpaar Neomagus-le Comte niet onderzocht.↩
GA Oosterhout, bevolkingsregister, deel 8, 1870-1880.↩
Zie verder deel VI ‘Neomagus, verregaand lui’. Ook in 2016 woont er nog een Neomagus in Oosterhout: Benjamin (1952), broer van de auteur.↩
Het kerkje is in protestantse handen gebleven nadat Berlicum in 1837 een nieuwe katholieke kerk mag bouwen. In de Tweede Wereldoorlog is het kerkje geheel verwoest, daarna iets kleiner herbouwd en voorzien van een moderne uitbouw.↩
BHIC, BS Berlicum, akte 1900 nr 3.↩
