• Home
  • Genealogie
    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie
  • Nieuws
  • Weblinks
  • Contact
  • Colofon

Blog Post

09
MRT
2010

VI-11 Johanna Samuelina van Brienen-Neomagus

Posted By : Jos Neomagus
Comments : Off

(1692 – 1733), vrouw van een ambtsman,
dochter van Johannes, V-7

Dominee Johannes uit Vessem, Hoogeloon c.a. en zijn vrouw Elisabeth Waterbeek hebben twee kinderen:
– de rond 1692 in Lommel geboren Johanna Samuelina
– de in 1694 geboren Johannes, later predikant in Nuenen, uit wiens nageslacht de leden van de Brabantse tak stammen.

Lommel

Datum en plaats van de geboorte van Johanna staan niet vast. Het doopboek van Vessem, Hoogeloon, Casteren en Knegtsel begint in 1691 en bevat alleen de doopinschrijving van haar broer Johannes op 16 mei 1694. Vader Johannes en moeder Elisabeth trouwen in 1689, wonen dan in Millingen, vanaf 1691 in Lommel en komen in 1693 naar Vessem. Haar doop komt in Millingen niet in het doopboek voor. Het is dus zeer aannemelijk dat Johanna in of rond 1692 in Lommel is geboren. Het gereformeerde doopboek van Lommel begint in 1694 met het aantreden van dominee Page. Het vorige doopboek is verloren gegaan bij brandstichtingen door Franse troepen, waar de Kempen in die periode veel onder te lijden hebben. Dat Johanna een oudere zus is van Johannes zegt ook Samuel Neomagus in Het geslagt register der Neomagüssen.

Vernoeming

Johanna is vernoemd naar haar vader en/of grootvader, beiden Johannes. Haar tweede naam, Samuelina, is vermoedelijk die van haar jong gestorven tante Susanna Samuelina Waterbeek, een kind uit het eerste huwelijk van dominee Bernardus Waterbeek, met wie haar vader Johannes mogelijk eerder getrouwd is.

Tienerjaren in Moers

Johanna gaat op 6 juli 1716 met attestatie van Moers naar Hapert, maar is in hetzelfde jaar ook lidmaat in Oerle en Zeelst. Waarom woont ze in Moers en gaat ze naar Hapert? Haar moeder sterft in 1697, haar vader in 1706. Ze is dus op haar veertiende wees. Haar vaders neef Theodorus Neomagus, predikant in Eersel, wordt haar voogd. Diens broer Petrus is getrouwd met Maria Otterslo, een familie uit Moers, een stad waarmee de familie Neomagus vertrouwd is. Bovendien liggen Baerl en Orsoy, waar tal van familieleden wonen, dichtbij. Het is zeer wel denkbaar dat de jonge Johanna haar tienerjaren in Moers doorbrengt.
Als Johanna eenmaal volwassen is, trekken de Kempen weer. In Hapert is haar oom Petrus Waterbeek predikant. Dat we Johanna in het begin van de jaren twintig in Pannerden en Millingen zien verkeren is ook verklaarbaar. Haar vader is van 1668 tot 1691 predikant in Millingen en heeft in die 23 jaar een netwerk van relaties opgebouwd.

Huwelijk

Johanna heeft al twee kinderen als ze op 8 juni 1725 in Pannerden trouwt met Jan van Brienen, ambtman van Pannerden, Millingen en Lobith. Dat is een verkorte weergave van zijn beroep en functie. Elders treffen we hem aan als drossaard, rechter en dijkgraaf van Pannerden, Millingen en Homoet. Zijn opvolger Anthoon van der Horst staat in 1753 in het doopboek van Millingen omschreven als amptman en richter en dijkgraaf des ampts Bijlandt, Pannerden, Millingen en Homoet. De amptman is verantwoording verschuldigd aan de graaf Van den Bergh, zetelend op kasteel Huis Bergh in ’s-Heerenberg. Millingen en omgeving behoren dan tot dit graafschap.

Van Brienen

Er zijn twee geslachten Van Brienen uit Gelderland, een adellijk en een patricisch.1 Ze voeren hetzelfde wapen maar zijn toch niet verwant. De herkomst is vermoedelijk het dorp Brienen bij Kleef, hoewel sommige genealogen denken aan de afkomst van de Franse graven De Brienne. Onze Jan van Brienen stamt uit de patriciërstak, beginnend met
I Arend van Brienen (1523-1612), burgemeester van Arnhem. Zijn zoon
II Jan van Brienen (1557-1616) is eveneens burgemeester van Arnhem. Daarna komt
III Reijnder van Brienen (1596-1636), ook burgemeester van Arnhem, wiens zoon.
IV Gijsbert van Brienen (1628-1678), hetzelfde ambt vervult. Diens zoon
V Jan van Brienen (1661-1715) is behalve burgemeester van Arnhem raadsheer in het hof van Gelderland en ontvanger der grote Gelderse tol. Hij is gehuwd met Johanna Elisabeth de Beyer (overleden 1740).
VI Jan van Brienen jr. is een van de negen kinderen van het echtpaar. Hij komt op 11 januari 1696 in Arnhem ter wereld en sterft in april 1743. Hij huwt Johanna Samuelina Neomagus.

In De Nederlandse Leeuw van 19082 spreekt mr. P.C. Bloys van Treslong over Neomagus gezegd Geld(en)hauer. In ‘Généalogies des Familles nobles et anciennes des dix-sept provinces des Pays-Bas’ uit 1781 staat: ‘Jeanne-Samuele Geldhauer, dite Néomagus, fille de Jean et d’Elisabeth Waterbeeck’. Beide vermeldingen zijn fout. Neomagus Gel(en)hauer is geen familie.

Kinderen

Portret van Antoinette van Brienen, in kasteel Sypesteyn bij Loosdrecht.

Johanna Samuelina Neomagus en Jan van Brienen hebben vier kinderen, gedoopt in Millingen: 3

* Johanna Elizabeth, dochter van juffer. Samuelinna Joanna Neomagus en door de heer Johan van Brienen, Amptman alhier, ten doop gehouden op 23 april 1722. Ze zijn dan nog niet getrouwd. Het kind krijgt namen uit de families Neomagus en Waterbeek. Deze oudste sterft in 1774.4

* Lucretia Reijniera, gedoopt op 11 juni 1724. Ook dit kind is geboren vóór het huwelijk. Ze is vernoemd naar twee zussen van vader Jan: Lucretia van Brienen (1704-1762) en Reiniera van Brienen (1700-1765).

* Antonetta, geboren 16, gedoopt 19 januari 1726. Moeder heet nu Joanna Samuelina. Getuige is grootmoeder en naamgeefster Antonetta de Beijer, weduwe Fridebron, overleden in 1740. Antonetta van Brienen is overleden op 4 april 1801 op de buitenplaats Rhijnwijk bij Zeist en op 18 april begraven in de Pieterskerk te Utrecht. Ze trouwt twee keer:

– te Bennekom op 20 maart 1753 met Everard (Evert) van Wachendorff (gedoopt Utrecht 19 februari 1712- kinderloos overleden Utrecht 17 februari 1775), zoon van mr. Cornelis Anthonie van Wachendorff en Aletta van Sypesteyn. Evert is rentmeester/griffier van de ontvangersexploiten, substituut-griffier bij het hof van Utrecht, schepen, raad en secretaris van de stad Utrecht. Voor het huwelijk, op 2 maart 1753, laten zij bij notariële akte de rechten van de langstlevende en eventuele kinderen vastleggen. 5 In deze akte wordt Antonetta van Brienen jonkvrouwe genoemd.

– op 18 oktober 1776 met Jan Willem Barchman Wuytiers (gedoopt Amsterdam 6 september 1726 – overleden Utrecht 29 mei 1791), zoon van Jean Baptist Barchman Wuijtiers (1702-1732) en zijn eerste vrouw (en nicht) Aletta Maria Kerby (1704-1730). Hij hertrouwt Maria Richardina Karsseboom (1707-1751). Jan Willem is lid van de raad in de vroedschap van de stad Utrecht en bewoner van de buitenplaats Oudwijk. In Utrecht heeft hij een huis op de hoek van de Lange Jansstraat en het Janskerkhof. 6

* Gijsberta Jacoba Rijniera, gedoopt op 14 augustus 1730.

Overlijdens

Johanna overlijdt volgens een artikel in De Nederlandsche Leeuw van 1908 in 1733, hetgeen overigens in Millingen niet is te vinden. Er is geen begraafboek of lidmatenregister meer. Jan van Brienen zien we in 1737 en 1739 in Millingen als doopgetuige, in beide gevallen samen met Willemina van Oordt. De registers van Millingen melden na 1733 geen huwelijk of de doop van kinderen van Jan van Brienen. Jan is volgens genoemd artikel in april 1743 overleden.

Wapenborden

In Huize Vliet onder Lopikerkapel hangen twee wapenborden, afkomstig uit een Utrechtse kerk, (bron: Bloys, Genealogische en heraldische gedenkwaardigheden. Ook: Nederlands Adelsboek 1918, p. 387. Fotokopie wapenborden in FAJN) waarop Johanna Samuelina voorkomt. Het eerste bord toont het wapen Barchman Wuytiers met de kwartieren van Jan Willem, gehuwd met een dochter van Johanna Samuelina Neomagus gez Geldhauer. Het tweede bord toont de wapens Barchman Wuytiers en Van Brienen en de kwartieren van man en vrouw, waaronder nog staat: Geldhauer gez Neomagus en Waterbeek van Oldthuysen. Het Nederlands Adelsboek van 1918 bevat een genealogie van het Amsterdamse koopmansgeslacht Barchman Wuyters, maar zegt niets over de relatie met Neomagus.7

Geldenhauer

De naam Geldhauer is in dit verband zoals gezegd fout, een vergissing. Gerardus Geldenhauer Noviomagus of Neomagus is een man die in de zestiende eeuw als priester adviseur is van de bisschop van Utrecht, correspondeert met Erasmus en als protestants geleerde sterft in Marburg. Gerardus Geldenhauer voegt zijn plaats van afkomst of herkomst, Nijmegen, gelatiniseerd tot Noviomagus of Neomagus, toe aan zijn eigen naam, zoals dat in die jaren gebruikelijk is. Het latiniseren van de naam, of de Latijnse versie van de geboorteplaats aan zijn naam toevoegen, is in de tijd van het humanisme een mode- en cultuurverschijnsel onder personen die gestudeerd hebben of anderszins enige status bezitten. Vandaar ook dat de predikanten met de naam Nijmegen of Nimwegen, zich Neomagus zijn gaan noemen. Niet bestudeerde leden van de familie, houden het vaak op Nimwegen. Er is geen enkele relatie tussen de familie Neomagus die in deze genealogie beschreven wordt, en Geldenhauer Neomagus. 8

  1. Een patriciër is een lid van een regentenfamilie, een niet-adellijk persoon van voorname stand.↩

  2. NL 1908, kol 201-207 en 232-235.↩

  3. RA Gelderland, Nederduitse gereformeerde gemeente Millingen, dopen 1668-1756, nrs. 6.6, 6.7, 6.8 en 6.10, en trouwboek 1668-1771, nr. 16.11.↩

  4. Overlijdensjaar in Genealogie Tulleken van H.J. Hoffman. Daarin heet ze Jeanette Elisabeth. Gijsberts zus Luytgen van Brienen (1623-1680, generatie IV) is getrouwd met Gerrit Noey, weduwnaar van Helena Tulleken.↩

  5. Het Utrechts Archief, notariële akte U184a19, akte 48.↩

  6. Gegevens in juni 2008 deels ontleend aan de website www.familie-scherrenburg.nl.↩

  7. Adelsboek, pag. 385 e.v.↩

  8. Gerrit Neomagus te Rotterdam-Overschie maakt gebruik van het pseudoniem Gerard Geldenhauer. Zie deel ‘Neomagus, geen familie’ uitgebreider over Geldenhauer.↩

About the Author

Social Share

    Categorieën

    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie

    Recente aanvullingen

    • XIII-7 Hendrik Cornelis Neomagus 12 april 2021
    • Aanvullingen per 15 januari 2021 15 januari 2021
    • XIII-7 Hendrik Cornelis Neomagus 21 september 2020
    Copyright © 2010 Neomagus.nl. Alle rechten voorbehouden.