VI-12 Johannes Neomagus
(1694-1761), predikant,
zoon van Johannes, V-7
Neomagus / Van Gogh
Ouders
Eersel
Doop
Johannes is ongeveer 57 jaar en Elisabeth ongeveer 35 jaar wanneer ze in 1694 een zoon Johannes krijgen, roepnaam Johan, over wie dit hoofdstuk gaat. Eerder, vermoedelijk in 1692, is een dochter Johanna Samuelina geboren (VI-11), gehuwd met Jan van Brienen, graaf van Byland.6 Johannes wordt op 16 mei 1694 in Vessem geboren en daar dezelfde dag gedoopt.
Wees
Toelating
Bakel
Meubels in arrest
Nuenen, Gerwen, Op- en Nederwetten
Op 1 oktober 1727 aanvaardt Neomagus een beroep voor Nuenen en Gerwen.11 Zijn bevestiging geschiedt ook daar, op 4 januari 1728, in een dienst onder leiding van dominee Martinet.12 Neomagus is in Nuenen c.a. de vijfde predikant sinds in 1648, het eind van de Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje, de gereformeerde godsdienst in Brabant is ingevoerd.13 De standplaats heet officieel de Nederduitsche gereformeerde gemeente van Nuenen, Gerwen, Op- en Nederwetten. Johan spreekt in het doopboek van Nuenen en Gerwen, terwijl ook Nuenen, of Nuenen c.a. voorkomt. De protestantse gemeente wordt ook aangeduid als gereformeerd, Nederduits-hervormd of hervormd. Eerst vanaf 1816 is officieel sprake van de Nederlandse Hervormde Kerk.
Eerste huwelijk
Al voor hij zijn eerste standplaats krijgt, trouwt de proponent in de godtgeleertheijt Johan in 1721 met Johanna van Bemmel, gedoopt in Eindhoven op 20 september 1693. Ze gaan twee keer in ondertrouw, op vrijdag 21 maart in Eindhoven14 en op zaterdag 22 maart in ‘s-Hertogenbosch.15 De afkondiging van het voorgenomen huwelijk heeft ook plaats in ’s-Hertogenbosch, omdat Johan daar enige tijd heeft gewoond. Zijn ouders zijn overleden en zijn Bossche achternicht Johanna Brants-Neomagus is als het ware het meest nabije familielid. Bovendien is zij een dochter van Theodorus Neomagus, neef van zijn vader en zijn voogd na het overlijden van zijn ouders. Weliswaar studeert Johan in Leiden, maar ’s-Hertogenbosch is in die jaren zijn thuisbasis.
Zes kinderen
Overlijden Johanna
Tweede huwelijk
Johan hertrouwt op 14 februari 1740 in Eindhoven met Ida (IJda schrijft haar man) Helena van de Werk, ook wel geschreven als Werck, Werken en Wercken. Zij is de op 3 september 1713 in Sprang 18 gedoopte dochter van Bastiaan van de Werk, later notaris te Veghel, en van Judith Cornelisdr. Cloosterman. In de Genealogie Van de Werk 19 wordt Eindhoven genoemd als plaats van de huwelijkssluiting, maar daar is het huwelijk niet te vinden. Het bewijs berust volgens een voetnoot in 1919 in officiële akten bij B.M. van de Werk te ’s-Gravenhage. Ook De Vries noemt Eindhoven.
Zeven kinderen
Overlijdens
Johan krijgt zijn dertiende en laatste kind dus op zijn zestigste. Zijn tweede vrouw is dan ruim 41 jaar. Johan overlijdt op 67-jarige leeftijd in Gerwen op 26 november 1761 en wordt er op 4 december begraven. De koster schrijft het in het begraafboek en vermeldt het nalaten van elf kinderen. Want behalve de jong overleden Anna, is anderhalf jaar tevoren de 34-jarige zoon Godfried in het naburige Helmond overleden. Johans vrouw Ida overleeft hem 22 jaar en wordt bijna 70 jaar. Zij is op 13 augustus 1783 in Gerwen begraven.
Huisvesting
Geboortedorp
Pastorie
De familie Neomagus heeft tot dan toe niet in de officiële pastorie gewoond. Immers, Johanna Curtius, de weduwe van Neomagus’ voorganger Caspar Curtius, predikant van 1692 tot 1726, is in de pastorie in Gerwen blijven wonen. Het is de rond 1440 gebouwde vroegere woning van de katholieke pastoor op het Lanklaar. Curtius koopt deze pastorie in 1695. De buurtschap Lanklaar ligt ook nu nog aan de rand van Gerwen op de weg naar Nuenen. Beide dorpen liggen nog geen drie kilometer van elkaar. Als de weduwe de pastorie verlaat, huurt Neomagus de woning van haar voor 60 gulden per jaar. De Raad van State bepaalt in 1701 dat regenten verplicht zijn een predikant van een ambtswoning te voorzien voor een vast bedrag van zestig gulden per jaar. Dat moet vóór december 1738 zijn geweest, want dan sterft de weduwe Curtius.
Schoolhuis
Eigendom
Kleinzoon
Schoolmeester
In de familie
Spanningen
Verbannen
Dronken?
Invaller
Levensbeschrijving
Vredelievend
Lidmatenboek
Visitatie
De jaarlijkse visitaties van dominee Hanewinckel zijn kennelijk alleen bedoeld om het aantal zielen en mutaties te registreren, evenals de toelating van lidmaten. Zijn eerste visitatie is op 23 mei 1763, tweede pinksterdag. Hij noteert 18 lidmaten en 11 toehoorders. Tot de lidmaten behoren Yda van de Werk, de weduwe van Neomagus, haar (stief)dochter Samuelina (dan 29 jaar) en dochter Alida (20). Bij de naam van Alida schrijft Hanewinckel later dat ze op 18 oktober 1763 met attestatie uit Rhenoy komt en dat ze op 27 maart 1764 met attestatie naar Haarlem gaat.
Attestatie
Tijdsverschil
Toehoorders
Naar elders
Afgestudeerd
Huwelijken
Stadhouder
Jongste zoon
Zielen
Ander gezin
Nieuwe gezichten
Einde
Nakomelingen
De Vries.↩
Zie Genealogie Neomagus deel IV, Neomagus in het voetspoor van Van Gogh.↩
NL XLIV, 284, NP jg 18, 237.↩
Onder meer Nuenense Predikanten en Boekzaal van januari 1762.↩
RANB, DTB Eersel R47, f 34 en 35.↩
Bloys, Genealogische en heraldische gedenkwaardigheden, p. 266 en 267. Heraldische Bibliotheek, Nieuwe Reeks III 1881, pag. 110, 117, 118, 121, 122.↩
RANB, DTB Hoogeloon, boek 3. Kopie in FAJN. De auteur gebruikt de doopinschrijving in 1986 als onderdeel van zijn nieuwjaarsgroet voor familie en bekenden.↩
Bots, Noordbrabantse Studenten, p. 536.↩
CBG, dossier De Vries.↩
Boekzaal, januari 1762, p. 77 en 78.↩
Nuenense Predikanten, p 200.↩
Boekzaal januari 1762, pag. 78 en 79. In Nuenense Predikanten is sprake van 1 januari 1728 als datum van bevestiging.↩
De Jongh, Naamlijst der Predikanten.↩
SRE, DTB trouwen Eindhoven, invnr 14.8, f 37v.↩
GAH, Klijn Kerk Boek van de Grote Kerk (boek 431).↩
CBG, dossier De Vries.↩
RANB, DTB Nuenen, boek 13.↩
NP XVIII, pag 237.↩
NP XVIII p. 234 e.v.↩
RANB, DTB Nuenen, boek 9. Kopieën van de doopinschrijvingen van alle dertien kinderen in FAJN.↩
NL XIII 284 en NP 18de jg 237.↩
SRE, oud-rechterlijk archief Nuenen, inv.nr. 63, folio’s 7v, 75v en 175vv.↩
Afbeelding op p. 17 van Op Reis.↩
Nuenense Predikanten, p. 201-202.↩
Louis Bressers, Beekstraat Nuenen, 250 jaar huizen en bewoners, Nuenen 2005, BHIC. Het schoolhuis wordt besproken op pagina 238.↩
Nuenense Predikanten, voetnoot p. 202.↩
De gegevens over de pastorieën zijn ontleend aan Nagtegaal, N., Van Kwast tot Regenboog, een schildering van 350 jaar protestanten in Nuenen, 1648-1998, Nuenen 1998.↩
Website www.pgn-nuenen.nl in 2009.↩
Roosenboom, De dorpsschool in de Meierij, p. 280.↩
Frenken, Memoriaal der dorpen, p. 200, Roosenboom, De dorpsschool in de Meierij, p.155 en Ouweling, Schetsen uit de oud-Brabantsche schoolwereld, p. 10 e.v.↩
RHC Eindhoven, DTB Schijndel, hervormd trouwboek Schijndel-Liempde.↩
Boekzaal januari 1762, p 75.↩
RANB, DTB Nuenen, boek 9.↩
Bijbel.↩
Boekzaal.↩
Bedoeld is de buurtschap Riel tussen Geldrop en Eindhoven, niet het dorp Riel ten zuiden van Tilburg.↩
Mogelijk is een eerder exemplaar verloren gegaan.↩
RANB, DTB Nuenen, boek 31.↩
Van Booma, Protestante kerkelijke archieven, p. 314.↩
Van Vliet, Brabanders gezocht, p. 163.↩
Van Booma, Protestantse kerkelijke archieven, p. 54 e.v.↩