VII-18 Bastiaan Johannes Neomagus
(1740-1827), predikant,
zoon van predikant Johannes, VI-12
Voornamen
Verwachtingen
Studie
Alphen
Classis
Toelating
In Alphen is een vacature sinds het overlijden van dominee Petrus van Drunen op 22 april 1776. In de vergadering van de Classis Breda van 2 april 1777 komt het beroep aan de orde dat de gemeente van Alphen op 19 november 1776 heeft uitgebracht op Neomagus, niet nadat de prins van Oranje-Nassau op 9 oktober 1776 een acte van collatie heeft getekend. Collatie staat voor het recht om een predikant te benoemen. De prins heeft dat recht omdat de Stad en Baronie van Breda onder hem vallen, en daartoe behoort ook Alphen. Op 27 november 1776 geeft de magistraat van Alphen zijn fiat.
Examen
Notulen
Handschrift
Bastiaans prachtige handschrift en handtekening staan ook op een verklaring die hij op 9 januari 1787 opstelt. Hij geeft zijn broer Thomas Neömagus – let op het trema – procuratie om de zaken af te wikkelen van de verkoop van de pastorie in Gerwen, nagelaten door hun moeder Ida Helena van de Werk.5 De pastorie komt dan op naam van zijn schoonzus Dilia de Jong, weduwe van Bastiaans (stief)broer Godfried.
Financiële problemen
Keuchenius
Chaam
Na het overlijden van Bastiaans broer Benjamin, in 1794 in Steenbergen, maakt zijn weduwe een lijst op van personen aan wie een bericht dient te worden verzonden. Op die lijst staat ook Bastiaan met als plaatsnaam Caam, nu Chaam. Dat is opmerkelijk want Chaam heeft een eigen protestantse gemeente, vanaf 1808 samen met Baarle-Nassau. Alphen komt er pas bij in 1819 na het emeritaat van Bastiaan. Hij woont op het eind van de 18de eeuw dus in Chaam. Thomas bezoekt zijn broer daar al in 1790. Het betekent wel dat er in Alphen in de regel één kerkdienst per zondag wordt gehouden, de vermaning van de classis ten spijt om twee keer per zondag een dienst te houden zoodra het aantal van ledematen en de lust om te komen daar enigszins gelegenheid toe geeft. Neomagus vindt het aantal ledematen (13) kennelijk te gering en zodoende vergaat hem ook de lust om een tweede kerkdienst te houden.
Monument
Bastiaan gaat in het op zeven kilometer afstand gelegen Chaam wonen omdat hem in Alphen de huur is opgezegd en hij kennelijk geen andere geschikte woning kan huren. In de heemkunderubriek van het Nieuwsblad van het Zuiden van 5 juli 1969 is te lezen dat Neomagus van 1779 tot 1785 de woning huurt die nu het adres Molenstraat 8 in Alphen heeft, een rijksmonument met een trapgevel van het Dordtse type uit 1614/1619. Het is achtereenvolgens de woning van de koster (1614), familie De Roy (1637-1724), waarvan de leden bestuurlijke functies vervullen als schepen, stadhouder en schout, en dominee Petrus Becude (1735). In 1779 koopt Cornelis Kouwenberg het pand en verhuurt het dan aan dominee Neomagus. In 1785 gaat Kouwenberg er zelf wonen en begint er een pension voor welgestelde lieden. Tussen 1875 en 1960 zit in een bijgebouw een leerlooierij en in 1963 restaureert architect J. Backx het monument, waarin hij ook woont.
Kleine gemeente
Franse tijd
Staatsregeling 1798
Voorstel
Staatsregeling 1801
Lodewijk Napoleon
Geen traktement
Opheffing Alphen
Kapelletje
Neomagus blijkt in 1798 een vooruitziende blik te hebben! De katholieken van Alphen krijgen hun kerk terug. Zij dienen als tegenprestatie een stuk grond te schenken waarop de hervormden eerst een eigen kerkje kunnen bouwen. De katholieken betalen voor de bouw 1600 gulden, de overheid 1300. In 1821 is het met gebruikte materialen gebouwde eenvoudige zaalkerkje klaar. Het wordt sindsdien het kapelletje genoemd en is nu het streekmuseum. De grote Willibrorduskerk is pas toen, in 1821, officieel overgedragen.6 Op de toren na is de kerk in 1909 gesloopt en vervangen door nieuwbouw.
Huishouding
Hilvarenbeek
Lodewijkskerkje
Overlijdens
Nederlandschen Achterstand
Laatste predikant Neomagus
RANB, DTB Nuenen, boek 9.↩
Boekzaal, januari 1762, p 79-80.↩
CBG, dossier De Vries, lijst van attestaties van Neomagi uit Leiden.↩
BHIC, Handelingen Classis Breda. toeg.no 255, inv.no’s 7 en 8.↩
Biljouw.↩
Informatie uit Alphen en Riel in oude ansichten.↩
CBG, Dossier De Vries, losse aantekening.↩
RAT, BR Hilvarenbeek, kopie in FAJN.↩
RANB, MvS Oirschot, inv.nr 8, mem.nr. 182, Hilvarenbeek.↩
RANB, BS Hilvarenbeek. Kopieën van beide overlijdensaktes in FAJN.↩
RANB, MvS Sint-Oedenrode, toegang 036.03.09, inv.nr 30, mem.nr. 210, Gemert.↩