VII-5 Emilia Eusibia Keuchenius-Neomagus
Comments : Off
(1717-1793), domineesvrouw,
dochter van Samuel, VI-4
Dominee Samuel Neomagus van Vessem, Hoogeloon c.a. en zijn vrouw Maria Stelt, krijgen vijf dochters. Na twee jonggestorven meisjes komt Emilia Eusebia, in Vessem geboren, in Hoogeloon gedoopt op 31 januari 1717, in Hilvarenbeek overleden op 13 september 1793. Ze heet Emilia, ook wel Aemilia, naar haar grootmoeder Emilia Waterbeek, en Eusebia naar stamvader (Johannes) Eusebius (zie II).Huwelijk
Vader Samuel is in 1732 wegens ziekte in Vessem ontslagen en verhuisd naar Lage Mierde. Daar trouwt Emilia 1 op 13 mei 1736 – ondertrouw op 29 april in Hilvarenbeek – met Paulus Keuchenius, geboren in Alem op 22 februari 1710, daar een dag later gedoopt, overleden in Hilvarenbeek op 12 december 1779, begraven op de 18de. Hij is predikant van de protestantse gemeente van Hilvarenbeek, Diessen en Riel. Tegenwoordig behoren ook Hooge en Lage Mierde tot de protestantse gemeente van Hilvarenbeek.
Paulus is een zoon van dominee Wilhelmus Keuchenius en Margaretha Peregrinus. 2 Haar broer is dominee Jacobus Peregrinus (1669-1735), predikant in Zoelen, Nijkerk, Tiel, Zwolle, Utrecht en ‘s-Gravenhage, gehuwd met de Tielse Johanna van Cuylenburg. Haar ouders zijn Paulus Peregrinus (1641-1727), predikant te Ingen, en Geertrui Schoemantius. Haar grootvader is Jacobus Peregrinus, leraar te Wachtendorff/Kaldenkirchen, vanaf 1639 predikant in Ochten.
Benoeming
Paulus Keuchenius doet zijn intrede in de protestantse gemeente van Hilvarenbeek, Diessen en Riel op 23 augustus 1733. Hij volgt dominee Sprankhuijsen op, die naar Oss is vertrokken. De protestantse gemeenschap is maar klein en telt rond 1725 minder dan tien volwassen mannelijke lidmaten, exclusief de vorsters en de kosters. Volgens de dan geldende regels zijn dat er te weinig om een met overheidsgeld gefinancierde predikant aan te stellen. In 1733 schrijft de gemeente een door alle lidmaten ondertekende brief naar Den Haag waarin ze aangeven nu twaalf lidmaten te hebben. Dat maakt de weg vrij voor de benoeming van de proponent Kuchgenius, zoals hij in de brief wordt genoemd. Een proponent is een predikant die niet eerder een standplaats heeft gehad. 3 Dominee Keuchenius leidt de diensten in de kerk van Sint Petrus’ Banden, een 14de eeuwse laat-gotische kerk die van 1648 tot 1799 in handen van de protestanten is geweest.Genealogisch onderzoek
In het regionaal archief van Tilburg zit bij dominee Keuchenius ook een dossier ‘correspondentie inzake genealogisch onderzoek’. Dat maakt nieuwsgierig. Het dossier blijkt een flink aantal brieven te bevatten van personen die Keuchenius aanschrijven omdat ze op zoek zijn naar familieleden die ooit in Hilvarenbeek hebben gewoond. De familiegeschiedenis is vaak de achterliggende gedachte, maar ook financiële aangelegenheden zijn aanleiding om naar Hilvarenbeek te schrijven. De brieven komen uit onder meer Alkmaar, ’s-Gravenhage, Antwerpen en uit de buurgemeente Oostelbeers. Daar staat dominee Van Nimwegen die zijn geagte medebroeder een brief stuurt om financiële ondersteuning van een gezin in problemen. Dominee Keuchenius heeft de brieven uit de periode 1753-1760 keurig bewaard, inclusief de vaak van lakzegels voorziene en ingenieus gevouwen enveloppen. Hij maakt er korte aantekeningen op over de beantwoording. Genealogische gegevens over de families Keuchenius en Neomagus zitten er niet bij. 4
Elf kinderen
Paulus Keuchenius en Emilia Neomagus krijgen elf kinderen, van wie er tien geboren zijn in Hilvarenbeek en één – het vijfde kind – in ‘s-Hertogenbosch. Het zijn:
1. Samuel (Hilvarenbeek 1737 – ‘s-Hertogenbosch 1824), studeert vanaf 1755 in Leiden, is predikant in Heumen en Malden (1761), Alem en Maren (1765-1802), trouwt in 1768 in Alem met Zara of Sara Jacoba van Twist (Willemstad 1748 – ‘s-Hertogenbosch 1820), dochter van Albertus van Twist (Hulst 1699 – Willemstad na 1748) en Maria Jeanette Duymaer (Zaltbommel 1714 – Alem 1775). 5 Albertus van Twist heeft uit een eerder huwelijk al negen kinderen. Ook de familie Duymaer van Twist telt een predikant: Sara’s broer Jan. Hij staat in 1769 in Eethen en Drongelen, in 1771 in Puttershoek, in 1778 in Oisterwijk en Udenhout en in 1782 in Oosterhout en Dorst. Beide laatste standplaatsen behoren tot de classis ‘s-Hertogenbosch, waar ook Hilvarenbeek onder valt. De zwagers Samuel Keuchenius en Jan Duymaer van Twist ontmoeten elkaar zodoende in de vergaderingen van de classis. In 1802 gaat Duymaer van Twist met emeritaat.
Samuel heeft vier kinderen, dus kleinkinderen van Emilia Eusebia Neomagus:
1. Emilia Eusebia (Alem 1769 – ‘s-Gravenhage 1868), gehuwd met dominee Harm Hesse Woldringh (Westerlee 1766 – Eindhoven 1817), die predikant is in onder meer Berlicum en Eethen. Hun kinderen zijn:
Conradus, in 1834 gehuwd met Dina Roelanda Constantia Boll uit Dinther.
Sara Jacoba (1803 Berlicum), in 1826 gehuwd met Willem Krul uit ‘s-Hertogenbosch.
Samuel (1805 Berlicum), getuigen bij zijn doop de grootouders Samuel en Sara.
Sita Haska (1810 Eethen)
2. Maria Jenetta (Alem 1771 – Lith 1852), gehuwd met Willem Volkert Frijlinck (Terheijden 1762 – Alem 1805), dijkgraaf.
– Hun zoon Johannes Louis Janette trouwt in 1823 met Jocomina Verhagen.
– Hun dochter Samuela Jacoba trouwt in 1824 in ‘s-Hertogenbosch met Frederik Philippus Sterk.
3. Johanna Jacoba (Alem 1776 – Zwolle 1853), gehuwd met Cornelius Anthonie Geisweit van der Netten (‘s-Gravenhage 1771 – Delft 1847), kolonel der cavalerie.
Hun zoon Justinus Antonius Felix van der Geisweit trouwt in 1840 in Bergen op Zoom Marine Elisabeth Henrica Bagelaar.
4. Jan Lambertus (Alem 1784 – Warffum 1838), visiteur bij de belastingen, gehuwd met Adriana Petronella ‘s-Gravesande (‘s-Gravenhage 1791 – Warffum 1868). Zij hebben een zoon
Samuel Jacobus (1812 Amsterdam – 1846 Coevorden).
2. Willem (Hilvarenbeek 1739 – Stavoren 1804), medicine doctor, ontvanger der convoyen en licenten te Workum (of Koudum), trouwt in 1771 in Stavoren met Jezel (Jieses) Gosses (Stavoren 1740 – Workum 1813). Zij hebben vier kinderen, tevens kleinkinderen van Emilia Eusebia Neomagus:
Gosuinus (Stavoren 1775 – Koudum 1837), notaris, gehuwd met Wapke Valck (Koudum 1778 – 1858).
Emilius Eusebius (Stavoren 1777 – 1822), ontvanger bij de belastingen.
Maria (Stavoren 1780 – Koudum 1833).
Paulus (Stavoren 1781), gehuwd met Sara Wijtzes.
3. Maria (Hilvarenbeek 1742 – ‘s-Hertogenbosch 1822). Zij trouwt in 1766 in Hilvarenbeek met Johannes van der Burgh (Oirschot 1721 – Hilvarenbeek 1797) secretaris van de dingbank van Hilvarenbeek, Diessen, Riel en Westelbeers van 1758 tot zijn dood. Nadat de kerk in 1799 weer in gebruik komt bij de katholieke bevolking, stelt Maria haar koetshuis beschikbaar voor de protestantse diensten. In 1805 gaat ze naar ‘s-Hertogenbosch, blijkens een borgbrief van 27 april van dat jaar. Op 19 november 1809 is aan de 
Vrijthof van Hilvarenbeek de protestantse Andreaskerk ingewijd, ook wel Lodewijkskerkje genoemd, gebouwd met een gift van zesduizend gulden van koning Lodewijk-Napoleon. Maria is een goede bekende van dominee Jacob van Heusden (1757-1841), sinds 1791 predikant in Hilvarenbeek en in 1822 oprichter van de Maatschappij van Welstand, waarvan Bertus Neomagus (X-4) van 1861 tot 1895 administrateur is.
Vrijthof van Hilvarenbeek de protestantse Andreaskerk ingewijd, ook wel Lodewijkskerkje genoemd, gebouwd met een gift van zesduizend gulden van koning Lodewijk-Napoleon. Maria is een goede bekende van dominee Jacob van Heusden (1757-1841), sinds 1791 predikant in Hilvarenbeek en in 1822 oprichter van de Maatschappij van Welstand, waarvan Bertus Neomagus (X-4) van 1861 tot 1895 administrateur is.
4. Clemens Jacobus (Hilvarenbeek 1744), in 1779 in Schiedam getrouwd met Adriana Alida Ruys uit Hoogwoud (geboren 1744).
5. Margaretha (‘s-Hertogenbosch 1746 – Ravenstein 1835). Haar doopgetuigen zijn Paulus’ zus Petronella Jacoba Keuchenius (gehuwd met schoolmeester, brouwer en schepen Johannaes Cornelis Papegaaij uit Hedel) en Paulus’ halfbroer Clemens Keuchenius, predikant in Vught. Margaretha is op 23 augustus 1746 in ‘s-Hertogenbosch geboren en dezelfde dag gedoopt in de Kruijsbroederskerk. Moeder Emilia is, zo blijkt uit de doopinschrijving, naar ‘s-Hertogenbosch gevlucht ‘wegens de oorlog’. In 1746 en 1747 zijn er, tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog, Franse soldaten ingekwartierd in Hilvarenbeek en Diessen. Begrijpelijk dat protestanten, die zeker geen vrienden van de Fransen zijn, even de wijk hebben genomen. 6 Margaretha trouwt in 1773 in Hilvarenbeek met Abraham Hendrik Jannette (Brakel 1747 – Vught 1795), secretaris van Vught en Cromvoirt van 1774 tot zijn dood. Zij woont na de dood van haar man op Zionsburg in Vught (zie het artikel hierna).
6. Wilhelmina Johanna Petronella (Hilvarenbeek 1749 – 1750).
7. Willem Jan Pieter (Hilvarenbeek 1750 – 1752).
8. Jacob Arnold (Hilvarenbeek 1753 – Den Haag 1837), is enkele jaren schepen van Hilvarenbeek en trouwt in 1792 in Oosterhout met Anna Catharina Duymaer van Twist (Puttershoek 1773 – Den Haag 1822). Hij is secretaris van de prinses van Oranje-Nassau, domeinraad en agent voor kerkelijke zaken. Behalve Eusebia Neomagus’ nazaat Levinus Keuchenius is aangetrouwd familielid mr. A.J. Duymaer van Twist vriend en steunpilaar van de ambtenaar en latere schrijver Eduard Douwes Dekker. Duymaer van Twist heeft in Indië als gouverneur-generaal de hoogste functie en maakt in 1851 Dekkers benoeming tot assistent-resident van Ambon mogelijk en in 1856 tot assistent-resident van Lebak, hoewel hij ook diens ontslag in Lebak steunt. Duymaer van Twist wordt Dekkers vijand nummer één.
Zie Dik van der Meulen Multatuli, Amsterdam 2002. Op p. 337 een portret van Duymaer van Twist.
Zie Dik van der Meulen Multatuli, Amsterdam 2002. Op p. 337 een portret van Duymaer van Twist.
Jacob Arnold heeft twaalf kinderen. Dat zijn kleinkinderen van Emilia Eusebia Neomagus:
– Paulus Emilius (‘s-Gravenhage 1793), jong overleden
– Jan Lambertus (‘s-Gravenhage 1794 – Russische veldtocht 1812)
– Paulus Jacob (‘s-Gravenhage 1795 – 1852), agent voor kerkelijke zaken bij de hervormde eredienst, in 1827 in ’s-Gravenhage gehuwd met Petronella van der Kloot (‘s-Gravenhage 1800 – 1881). Daarbij is een kind gewettigd. Van hun zoon Willem Anne (‘s-Gravenhage 1833), controleur van bij de cultures in Nederlands-Indië, is in 1867 een kwartierstaat opgesteld. 7
– Willem Frederik (‘s-Gravenhage 1796 – Sneek 1851), officier van justitie, in 1823 gehuwd met Sophia van Vierssen (Oudega 1798 – Leeuwarden 1878), na scheiding in 1827 in 1830 in Sneek hertrouwd met Clasina Julia ten Cate (Enschede 1807 – Sneek 1857). Uit de tweede verbintenis zijn twee kinderen bekend:
– Jan Jacob Arnold (1832, Sneek)
– Clazina Julia (1833, Sneek).
– Marinus Johannes (‘s-Gravenhage 1798 – Djogjakarta 1835), tweede luitenant der infanterie, gehuwd met Aagje Scholten (Zutphen 1801 – Amsterdam 1860); zij hertrouwt Jacobus Moltzer, militair apotheker
– Albertus Jacob Juliaan (‘s-Gravenhage 1800 – Batavia 1820), adelborst
– Samuel Jacob Peregrinus (‘s-Gravenhage 1802-1806)
– Anne Willem (‘s-Gravenhage 1804 – Riouw, Nederlands-Indië 1826)
– Samuel Jacob Peregrinus (’s-Gravenhage 1807 – Besoyen 1834)
– Petronella Cornelia (‘s-Gravenhage 1808-1837), in 1835 in ’s-Gravenhage getrouwd met Jean Daniel Revel uit het Italiaanse San Giovanni Luserna, geboren in St. Jean in Zwitserland.
– Anna Lambertine (‘s-Gravenhage 1812 – Assen 1887), in 1836 in ’s-Gravenhage getrouwd met Guillaume Isaac van Beusekom (‘s-Hertogenbosch 1813-1871).
– Jan Lambertus (‘s-Gravenhage 1815 – Semarang, Nederlands-Indië 1836).
9. Petrus (Hilvarenbeek 1755 – Geertruidenberg 1822), na zijn broer Jacob schepen van Hilvarenbeek. Hij trouwt in 1785 in Bleiswijk met Cornelia Angelica van Nieuwenhoven (Dirksland 1764 – ‘s-Hertogenbosch 1839). Hij legt op 13 april 1779 zijn laatste examen af voor een afvaardiging van de classis en is vanaf 1780 als opvolger van zijn vader predikant in Hilvarenbeek, Diessen en Riel en van 1791 tot zijn pensionering in 1821 in Geertruidenberg. Zijn opvolger in Hilvarenbeek is dominee Jacob van Heusden, in 1822 een van de oprichters van de Maatschappij van Welstand, waaraan in de tweede helft van die eeuw Bertus Neomagus 8 als administrateur is verbonden. Petrus heeft deze kinderen:
– Wilhelmina (Dirksland) Zij trouwt in 1815 in Geertruidenberg Petrus Lodewijk Albertus Collard uit Maastricht en zij krijgen vijf kinderen Collard. Twee van hen, Frederik en Justinus, trouwen twee zusjes d’Aumerie, een derde, Quirinus, trouwt een achternicht, Samuela Jacoba Keuchenius uit Schoonhoven, dochter van Paulus Willem en van Maria Christina Logger.
– Gesina Amilia (Hilvarenbeek 1788 – Hattem 1845). Zij trouwt Theodorus Brunsveld van Hulten en krijgt een aantal kinderen:
Nesina Angelicque die in 1831 in Vlissingen trouwt met Jan van der Stok
Emilia Maria Wilhelmina die in 1839 in Zwollerkerspel (Spoolde) trouwt met Karel Marinus Frijlinck, notaris te Lith, broer van Willem Volkert Frijlinck, dijkgraaf in Lith en getrouwd met Maria Jenetta. Zij is een dochter van Samuel, de achttien jaar oudere broer van Petrus.
Frederik, in 1841 op 16-jarige leeftijd overleden
Willem Paulus, in 1842 op 29-jarige leeftijd overleden in Weltevreden, Nederlands Oost-Indië.
– Maria Johanna Cornelia, in 1791 in Hilvarenbeek geboren. Zij trouwt in 1834 in ‘s-Hertogenbosch met Johan Heshusius.
– Cornelia Angelica, in 1827 in Geertruidenberg overleden.
– Antoon Willem, in 1862 in Geertruidenberg getrouwd met Elisabeth Maria Henriette van Riemsdijk. Hij is in 1881 in Geertruidenberg overleden.
10. Gijsberta Jacomina of Jacobina (Hilvarenbeek 1759 – Tilburg 1810), trouwt in 1799 te Hilvarenbeek met Johannes van den Heuvel (Genderen 1770 – Oisterwijk 1842), wonend te Hilvarenbeek. Ze gaat met een borgbrief van 30 juli 1799 naar Boxtel.
11. Peregrinus Eusebius (Hilvarenbeek 1762-1765).
Transacties
Op zondag 19 september 1745 zijn Paulus en Emilia aanwezig als getuigen bij de doop van de naar hen genoemde Paulina Emilia, de dochter van Clemens Keuchenius en Johanna Christina Hooft. 9 Aan de Leenen in ‘t Quartier van Oosterwijk, opgemaakt vanaf 1740, ontlenen we de volgende informatie van 9 augustus 1782 over een eigendom in ‘Legemierde’: Den Meulenwerf met ‘t Regt aen ‘t Leenboek, Maria Stelt, 52 jaar, Samuel Neomagus, Paulus Keuchenius in huwelijk hebbende Emilia Eusebeia (let op de spelling) Neomagus, 26 juni 1751, dezelve Emilia Eusebia Neomagus weduwe Keuchenius, ter Togte en have, kinderen ten erfrente, bezet en sterfman Petrus Kuchenius.
Op 29 januari 1787 verkoopt Emilia Eusebia Neomagus, inmiddels weduwe van Paulus Keuchenius, aan Jan Louis Janette – een broer van haar schoonzoon – een huis met klein huisje aan de Koestraat in Hilvarenbeek. 10
Op 18 maart 1794 verkopen de erfgenamen van de dan overleden Emilia en Paulus aan Jasper Woestenburgh zijn kinderen een perceel houtbos te Biest.
Die erfgenamen zijn op dat moment:
Johannes van der Burgh in Hilvarenbeek, getrouwd met Maria Keuchenius
Samuel Keuchenius, predikant in Alem
Willem Keuchenius, medicine doctor in Stavoren
Jacob Arnold Keuchenius in Den Haag
Abraham Hendrik Jannette, secretaris van Vught en Cromvoirt, getrouwd met Margaretha Keuchenius
Petrus Keuchenius, predikant te Geertruidenberg
Gijsberta Jacomina Keuchenius.
De Neomagusnamen Emilia en Eusebia komen nog lang voor onder afstammelingen. Vijf generaties verder treffen we Sara Jacoba Emilia Eusebia Krul van Stompwijk (1850-1908). 11
RHCEindhoven, DTB Hooge en Lage Mierde, inv.nr. 53.7, folio 29v.↩
NL 1895, voetnoot kol 98 en NP 1960, p. 170 en 183.↩
RAT, inventaris van het archief van de Hervormde Gemeente van Hilvarenbeek-Diessen, inv.nr. 54.↩
RAT, inventaris van het archief van de Hervormde Gemeente van Hilvarenbeek-Diessen, inv. nrs. 38 en 39.↩
Kwartierstatenboek 1883-1983 bij het 100-jarig bestaan van het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde, Den Haag 1983, kopie in FAJN. Zie verder De Jongh, p. 186 en Genealogie Van Twist (geslacht Duymaer van Twist), via www.google.nl↩
Informatie van Jan van Helvoirt van de heemkundekring Hilvarenbeek in een e-mail van 18 januari 2016 aan de auteur↩
Genealogische kwartierstaten van Nederlandsche Geslachten, eerste serie, ‘s-Gravenhage 1865-1867. Kopie in FAJN.↩
Zie Protestantse Hollandse tak, X-4.↩
RANB, DTB Vught, register 6, folio 17, dopen 1670-1810.↩
RHCT, archief 700, Schepenbank Hilvarenbeek, inv. no. 92 en 94, folio 051 en 241.↩
Kwartierstatenboek 1883-1983, kwartieren Krul en Walland, kopie in FAJN.↩
