(1727-1797), vrouw van een schepen,
dochter van Samuel, VI-4

De jongste dochter van Samuel Neomagus, predikant in Vessem, Hoogeloon c.a. en Maria Stelt, is Jacoba Godefrida, geboren in Vessem op 6 mei, gedoopt in Hoogeloon op 11 mei 1727. Mommers 1 noemt Vessem ook de plaats van de doop. Dat moet een vergissing zijn. De pastorie staat in Vessem, de kerk in Hoogeloon. Ze woont na het overlijden van haar vader in 1743 in Hilvarenbeek, waar ze vermoedelijk welkom is om te helpen in het jonge gezin van haar enige zus Emilia Eusebia, getrouwd met dominee Paulus Keuchenius. Jacoba komt in oktober 1747 met attestatie naar ‘s-Hertogenbosch. 2

 

Ze trouwt met Stephanus Roosendael, Arnoutsz. (Azn), koopman van beroep. De ondertrouw is op 11 september 1747 in Hilvarenbeek, 3 het huwelijk op 1 oktober voor de schepenen van ‘s-Hertogenbosch. Er is een huwelijkssluiting op 2 oktober in Hedel. Dat is de kerkelijke inzegening, hoewel in die tijd niet gebruikelijk. Immers, óf men trouwt voor de Nederduitse gereformeerde kerk óf voor de schepenen. Beide huwelijken zijn wettig. 4

Het trouwregister van Hedel, te vinden in het streekarchief Rivierenland in Tiel, meldt dat Stephanus Roosendaal (met aa) uit ‘s-Hertogenbosch en Jacoba Godefrida Neomagus uit Hilvarenbeek op 2 oktober 1747 alhier zijn getrouwd door dominee Keuchenius te Hilvarenbeek. Dat is een zwager van de bruid. Immers, Keuchenius’ vrouw Emilia is haar zus. De vraag is waarom het paar een dag na het burgerlijk huwelijk (voor de schepenen) een kerkelijk huwelijk hebben gesloten. Want dat hoeft niet. En waarom in Hedel? Dat kan twee redenen hebben. In Hedel woont Johannes Papegaaij, onderwijzer, brouwer en schepen, getrouwd met Petronella Keuchenius, een zus van de dominee uit Hilvarenbeek. De tweede reden kan het oorlogsgeweld zijn. In 1747 zijn Franse soldaten in Hilvarenbeek ingekwartierd – het is dan de Oostenrijkse Successieoorlog – en een aantal protestanten, geen vrienden van de katholieke Fransen, neemt tijdelijk de wijk. 5 Mogelijk speelt ook de op dat moment – oktober 1747 – bestaande predikantsvacature in Hedel een rol om dominee Keuchenius uit te nodigen.

Stephanus is geboren in Hellevoetsluis op 13 mei 1720 en daar op 19 mei gedoopt.

Zijn ouders zijn Aernout Roosendael (‘s-Hertogenbosch 1679-Hellevoetsluis 1746) en Johanna van Luytelaer (Eindhoven 1682- Hellevoetsluis 1724), getrouwd in 1710. Haar vader Peter van Luytenaer is president-schepen in Eindhoven en in 1717 in Grave getuige bij de doop van een eerste Stephanus, kennelijk jong overleden. Aernout is commissaris van de monstering en commies der recherche van de admiraliteit. Zijn grootouders zijn Stephanus Roosendael (Halberstadt 1634 – ‘s-Hertogenbosch 1691) en Johanna Westrik (1639-1714), getrouwd in 1688.

Aernout heeft ook vier dochters, onder wie Johanna Roosendael (1715-1753), getrouwd met Wolfert Abraham Roosendael (1711-1767), zoon van Johannes Assuerus Roosendael en Martiana Hazardt. Na het overlijden van zijn vrouw hertrouwt Aernout in 1725 Adriana van Aflaken.

De oudst bekende Roosendael is Goddefroy Rozandal, wiens in 1622 geboren dochter Anna in 1644 trouwt met Benjamin Denizon, apotheker in het Noord-Franse Sedan. Behalve de hierna genoemde Roosendaels treffen we in de 18de eeuw in ‘s-Hertogenbosch nog enkele familieleden aan, onder wie Stephanus Isaaq en zijn vader Michiel Samuel Roosendael (1673-1749), broer van Arnout. Zij kopen in 1735 een deel van een klooster Achter de Tolbrug. Zoals uit de hierna volgende gegevens blijkt, is Roosendael in de 18de eeuw in ‘s-Hertogenbosch een vooraanstaande familie.

Een andere broer van Aernout is Jacob Frederick Roosendael (1686-1764). Vanaf 1724 is Jacob vendumeester van de admiraliteit van de Maas in Leiden. Hij gaat in 1741 – 51 jaar oud – studeren in Leiden, en komt daarna naar ‘s-Hertogenbosch waar zijn zoon Stephanus inmiddels poorter is. Jacob is in 1719 getrouwd met Cornelia Kievit die op 18 oktober 1724 in de Grote Kerk van Rotterdam wordt begraven, kort na de geboorte van hun zoon. Jacob sterft in ‘s-Hertogenbosch op 23 juni 1764 en wordt op 29 juni van dat jaar begraven in de St. Janskerk. Daar is zijn grafsteen nu nog te zien.

‘Onze’ Stephanus Roosendael is vanaf 1741 poorter en vanaf juli 1750 lidmaat van de Nederduitse gereformeerde gemeente van ‘s-Hertogenbosch. Op 28 december 1762 laat hij de juiste schrijfwijze van zijn naam vastleggen. Tevoren staat hij ook wel te boek als Steven Rozendaal. 6 Vanaf 1762 zien we hem als schepen en raad van de stad, als rentmeester van het ‘comptoir der renthen’, als rentmeester van het politiecomptoir en in 1770 als ‘commissaris tot de huwelijkszaken’. Mommers meldt dat Stephanus als raad afwezig is bij de beëdiging op 6 maart 1793. Stephanus is, in 1772, 1778 en 1781, ook ‘binnen-heemraad der dijkstoel van de polder Van der Eygen’. Er is een oorkonde van de schepenen van ‘s-Hertogenbosch van 31 maart 1776 met het zegel van schepen Stephanus Roosendael. 7

De neef van ‘onze ‘ Stephanus, zoon van Jacob Frederik, om misverstanden te voorkomen aangeduid als Stephanus Roosendael J.Fzn (1724-1803), is poorter (1743), in 1748 doctor in de rechten, tussen 1749 en 1785 dertien maal schepen, waarnemend rentmeester-generaal van de domeinen van Brabant (1772), stadsrentmeester (1795) en curator van de Latijnse School (1779). In 1786/1787 is hij lid van de Vaderlandsche Sociëteit van ‘s-Hertogenbosch. Hij trouwt in 1758 met Wilhelmina van Hanswijk, dochter van Johan van Hanswijk wiens grafzerk ook in de Sint Jan is te zien. Stephanus vlucht bij de nadering van de Fransen op 10 november 1794 met vrouw en kind naar Rotterdam. Hij keert later terug naar ‘s-Hertogenbosch, waar hij in 1803 overlijdt. In hun testament van 16 januari 1802 bepalen zij dat de langstlevende de enige en universele erfgenaam is, en dat die vrij is te handelen. Kennelijk zijn er geen kinderen.

Jacoba Godefrida Roosendael-Neomagus sterft op 2 juni 1797 in ‘s-Hertogenbosch en wordt op 7 juni begraven in de Grote Kerk, de Sint-Jan.8 Haar man overlijdt er op 20 december 1799 en wordt in de Sint-Jan bijgezet op 27 december 1799. 9 Mogelijk gebeurt dat zonder grafzerk, want hun namen komen niet voor in de lijst met grafzerken (www.degrafzerkenvandesintjan.nl) die eind 2010 is gepubliceerd.

Jacoba en Stephanus wonen in de Nieuwstraat en krijgen tussen 1748 en 1766 acht kinderen, allen gedoopt in de Grote Kerk 10 van ‘s-Hertogenbosch, de huidige St.Janskathedraal:

1.Johanna, gedoopt op dinsdag 27 augustus 1748, als lidmaat ingeschreven met Pasen 1766, in ‘s-Hertogenbosch overleden op 1 mei 1839, 90 jaar oud.

2.Maria, gedoopt op zondag 6 december 1750, in januari 1768 ingeschreven als lidmaat. Ze huwt Arnoldus van Galen 11 en overlijdt in ‘s-Hertogenbosch op 9 juni 1838. Zie hierna.

3.Aernoldina, gedoopt op woensdag 13 december 1752, aangenomen in april 1770. Ze gaat op 16 december 1789 met attestatie naar Sint-Oedenrode waar ze met haar man Benjamin de Brueys op kasteel Henkenshage woont. Ze overlijdt op 1 april 1828 in Utrecht. Zie hierna.

4.Samuel, gedoopt op woensdag 31 juli 1754. Op 19 augustus 1754 is een kind begraven van Stephanus Roosendael. Dat moet de nog geen drie weken oude Samuel zijn.

5.Martiana, gedoopt op vrijdag 4 juni 1756, in april 1774 aangenomen als lidmaat. Op 19 juni 1789 zien we haar uit Dalfsen, waar haar zus Samuela woont, terugkeren naar ‘s-Hertogenbosch om op 7 december 1808 met attestatie naar Den Briel te gaan. Daar trouwt ze Lodewijk Adrianus Pruijt of Preuijt, die in 1827 in Brielle overlijdt, 65 jaar oud. Martiana sterft er op 17 november 1833 in Brielle.

6.Samuela, gedoopt op dinsdag 15 mei 1759, lidmaat in april 1778. Op 25 maart 1785 vertrekt ze met attestatie naar Dalfsen, trouwt met dominee Dirk Bodde (1764-1822) en overlijdt in Heenvliet op 19 december 1828 (datum akte). Zij hebben tenminste twee zoons:
– Stefanus Bodde (Borculo 1793), in 1820 in Bemmel getrouwd met Susanna Pilgrim (Huissen 1792).
– Gerrit Bodde (Borculo 1801), in 1832 in Brielle getrouwd met Anna Verheij (Brielle 1809). Zij hebben een zoon Cornelis Johannes, geboren in 1847.

7.Wolfert Abraham Johannes, gedoopt op woensdag 18 november 1761 en lidmaat vanaf april 1778. Hij is van 1785 tot zijn dood in 1831 predikant in Dalfsen en op 2 januari 1788 in Zwolle getrouwd met Fenna Hendrina Greven. Wolfert is genoemd naar Wolfert Abraham Roosendael wiens moeder Johanna een zus is van Stephanus, gehuwd met Jacoba Neomagus. Zie hierna.

8.Jacoba, gedoopt op zondag 20 april 1766, lidmaat in 1784. Jacoba gaat op 16 december 1789 met attestatie naar Zwartewaal. Ze trouwt Cornelis Pruijt en overlijdt op 8 mei 1823 in Brielle. Jacoba en haar zus Martiana trouwen dus beiden een Pruijt, vermoedelijk broers. Cornelis Pruijt is 88 jaar als hij op 12 december 1846 in Brielle sterft.

Maria Roosendael (‘s-Hertogenbosch 1750-1838) wordt op 9 juni 1790 in de Kruiskerk van ‘s-Hertogenbosch de derde echtgenote van mr. Arnoldus van Galen (Terheyden 1729 – Berlicum 1820). Deze notariszoon trouwt in 1756 in Berlicum met domineesdochter Arnoldina Kloek (Berlicum 1725-1757), vervolgens in 1760 in ‘s-Hertogenbosch/Berlicum met Johanna Jacoba Walraven (‘s-Hertogenbosch 1737 – 1785). Hij is 61 jaar als hij in 1790 voor de derde keer trouwt met de bijna 40-jarige Maria Roosendael. Van Galen heeft uit zijn tweede huwelijk elf kinderen, geboren tussen 1761 en 1777. Hij is onder meer poorter, schepen en kerkmeester in ‘s-Hertogenbosch, wonend aan de Peperstraat 3, en drossaard van Berlicum en Middelrode. 12

Dochter A(e)rnoldine Roosendael (’s Hertogenbosch 1752 – Utrecht 1828) huwt op 6 oktober 1789 in ‘s-Hertogenbosch met mr. Benjamin de Brueys (Den Haag 1742-1825), zoon van Jean Israel de Brueys (1693-1779) en Susanna Sandrin (1699-1781). Benjamin is raadsheer in het Hof van Utrecht, lid van het Keizerlijk Hof van Appel, later lid van het Hooggerechtshof in Den Haag. 13

Het echtpaart Brueys-Roosendael, dat van 1787 tot 1801 op kasteel Henkenshage in St.Oedenrode 14 woont, krijgt tenminste zes kinderen:

Dominee Wolfert Abraham Johannes Roosendael uit Dalfsen en Fenna Hendrina Greven hebben tenminste een zoon en twee dochters:

1. Stephanus WAJzn (1796-1848), in 1817 doctor in de rechten, in 1840 kantonrechter in Delft. Hij huwt in 1820 Catharina Cornelia Maria Hoogwerff (1799-1846).

2. Jacoba Roosendael (Dalfsen 1799- Utrecht 1853), in 1824 in Dalfsen getrouwd met Steven Jan Mathijs van Geuns, (Utrecht 1796-1849) . Jacoba en Steven hebben tenminste vijf zoons:

Stephanus en Jacoba laten op 17 oktober 1793 bij de notaris een (nieuw) testament opmaken. 16 Stephanus Roosendael is dan oud-schepen en raad van de stad. Ze laten vastleggen dat de erfenis overgaat naar de langstlevende. De akte noemt ook alle kinderen, van wie Johanna en Martiana thuis wonen. Uit de boedelbeschrijving blijkt dat de familie welvarend is. Bovendien wordt nog het nodige onroerend goed opgesomd, polderland en grienden bij plaatsen als Hekelingen, Spijkenisse en Geervliet. Dat heeft Stephanus kennelijk geërfd van zijn ouders uit Hellevoetsluis.