VIII-20 Wilhelmus Neomagus
zoon van Godefridus, VII-14
Helmond
De komst van Johannes, Willems oudste broer, leidt in 1752 in Ophemert tot het gedwongen huwelijk van hun ouders. In 1755 komt in Helmond Cornelis ter wereld, die jong sterft.2
Jong halfwees
Erp
In 1777 woont Dilia kennelijk (weer) in Helmond, want zij krijgt dan een borg- en ontlastbrief voor de gemeente Erp, waar ze zich met haar zoon Jan en diens vrouw Arnolda vestigt. De borg- en ontlastbrief houdt in, dat Helmond zich garant stelt voor de onderhoudskosten als zij in Erp armlastig worden.5 De twintigjarige zoon Willem blijft in Helmond, waar hij in 1777 als lidmaat van de Nederduitse gereformeerde gemeente te boek staat.
Stiphout
Huwelijk
Op 29-jarige leeftijd trouwt Willem in 1787 met de één jaar oudere Judith van de Werk, in Erp gedoopt op 5 september 17567 en vernoemd naar haar grootmoeder Judith Cloosterman. Ida, de in 1783 overleden (stief)grootmoeder van Willem is een tante van Judith! Het huwelijk wordt op 3 februari gesloten in Erp, na de ondertrouw op 20 januari 1787 in Veghel. Veghel en Erp vormen sinds 1676 samen één Nederduitse gereformeerde gemeente.8

Handtekening van Willem in 1792.
Willem is ten tijde van zijn huwelijk dus koster en schoolmeester in Stiphout, maar zijn eerste kind komt eind 1787 nog in Erp ter wereld. Wellicht gaat hij aanvankelijk te paard of te voet op en neer tussen Erp en Stiphout, een afstand van zo’n tien kilometer. Het jonge gezin vestigt zich korte tijd later in Stiphout.
Inbraak
Kinderen
- Johannes, gedoopt in Erp op 2 december 1787, in 1812 als grenadier in het leger van Napoleon omgekomen bij de Russische veldtocht. Volgt IX-12, deel V over de uitgestorven protestantse Brabantse tak.
- Cornelia Adriana, geboren in Mierlo op 19 november, gedoopt in Stiphout op 23 november 1788, overleden in Someren op 12 oktober, aangegeven 14 oktober, begraven op 15 oktober 1810. Volgt IX-13, deel V.
- Godefridus Antonie (Antoon), gedoopt in Stiphout op 13 december 1789. Hij zet de Brabantse protestantse tak voort. Volgt IX-14, deel V.
- Daniel, gedoopt te Stiphout 24 oktober 1790, begraven10 te Stiphout op 19 februari 1791.
- Daniel, gedoopt in Stiphout 11 november 1792, begraven in Stiphout op 27 november 1793.
- Wilhelmina, gedoopt in Stiphout 26 januari 1794, begraven in Stiphout 5 mei 1794.
- Wilhelmina (Mien), gedoopt in Stiphout 28 december 1794, overleden te Erp op 26 februari 1872 als weduwe van Hendricus van de Wijngaard. Volgt IX-15, deel V.
- Daniel, begraven te Stiphout 17 februari 1795.11 De vraag is wanneer deze Daniel is geboren. Gezien de opeenvolging van doopdata, die weinig afwijken van de geboortedata, lijkt de geboorte van nóg een kind vóór februari 1795 fysiek onmogelijk. Judith van de Werk krijgt haar eerste zeven kinderen met een tussenruimte van respectievelijk bijna een jaar, ruim een jaar, ruim tien maanden, ruim twee jaar, ruim veertien maanden en elf maanden. Deze Daniel zou eventueel de helft van een (eerste) tweeling kunnen zijn, maar mogelijk is sprake van een vergissing bij het ‘klapperen’ van de gegevens op basis van de vaak moeilijk leesbare doop- en begraafinschrijvingen. Bij het klapperen zijn dopen en overlijdens abusievelijk voorzien van het stempel ’trouwboek’.
- Hendrica Elisabeth, geboren te Veghel op 28 oktober, gedoopt te Veghel op 30 oktober 1796, overleden op 19 december 1868 te Erp als weduwe van Christiaan Clarindus Wenniger. Volgt IX-16, deel V.
- Daniel, geboren te Veghel op 28 oktober, gedoopt te Veghel op 30 oktober 1796, tweeling met Hendrica Elisabeth. De dominee van Veghel en Erp noteert steeds waar de doop plaatsheeft: ‘alhier’ is in Veghel, of ‘te Erp’. Bij de tweeling staat duidelijk ‘alhier’. Ook het laatste kind van Willem, Hermanus uit 1800, is in Veghel gedoopt. Daniel huwt de katholieke Anna Maria van Maren en is zo de grondlegger van de katholieke Brabantse tak. Volgt IX-17, deel VI over deze katholieke Brabantse tak.
- Hermanes, gedoopt in Erp op 29 april 1798, begraven te Erp op 20 september 1798.12
- Hermanus, gedoopt in Veghel op 18 mei 1800, begraven in Someren op 28 april 1801.13
Drie gezinnen
Kindersterfte
Willem en Judith hebben wat je noemt een zwaar gezin. In de dertien jaren tussen 1787 en 1800 komen tenminste twaalf kinderen ter wereld van wie er vijf jong sterven. Judith is bijna 44 jaar als ze haar laatste kind krijgt. Haar broer Bastiaan, notaris te Erp, krijgt negen kinderen tussen 1791 en 1807, van wie er ‘slechts’ twee jong sterven. Grote gezinnen met veel kindersterfte zijn eigen aan de tijd.
Veghel
Na zijn loopbaan als koster en schoolmeester in Stiphout is Willem tussen 1796 en 1798 woonachtig in Veghel,14 waar de dominee Daniel en zijn tweelingzus Hendrica doopt. Die dominee is Hendrik Kuypers, die de gemeente van Veghel en Erp – van 1659 tot 1802 samengevoegd – dient van 1771 tot zijn dood in 1801. De ontlastbrief van Stiphout voor de gemeente Veghel, een borg dat het gezin onverhoopt niet ten laste van haar komt, is van 7 mei 1796. Daarin staan de namen van vader Willem, moeder Judith en de kinderen Cornelia Adriana (7 jaar), Godefridus Anthoni (6) en Wilhelmina (1).15
Weer in Erp
Ontvanger
Belastingen
Someren
Onroerend goed
Nageslacht
Katholiek
Terug naar Erp
In het bevolkingsregister van Eibergen staat in 1817 ene Willem Neomagus ingeschreven in de buurtschap Holterhoek. Dat is bij de Duitse grens. De vraag is of Willem daar bij de douane isc geweest. Hoe het ook zij, Willem en Judith keren voor hun levensavond terug naar Erp,26 Hun uitschrijving komt niet voor in de lidmatenregisters van Someren, terwijl die van andere familieleden daar wel in staat. Erp is het geboortedorp van Judith, waar ze elkaar leren kennen, waar ze trouwen, waar drie van hun kinderen ter wereld komen, waar Willem heeft gewerkt en waar een deel van de wederzijdse familie woont, onder wie twee dochters.
Overlijdens
Nalatenschap
Hervormde kerk
Het duurt tot 1855 voor de plannen voor de nieuwbouw gestalte krijgen. Van 8 mei 1857 dateert een akte waaruit blijkt dat de
ongehuwde zussen Hendrika Elisabeth (1805-1866) en Johanna Casperdina (1807-1857) van de Werk (dochters van Judiths zus Bastiaan) ‘om niet’ een stukje grond van acht Nederlandsche Roeden (are) overdragen, een deel van het perceel waarop de kerk al is gebouwd. De grond grenst aan het bezit van Adrianus van de Werk (1800-1881), broer van beide zussen. Hij is dan notaris in Zevenbergen en bij hem woont Willem Neomagus, kleinzoon van Willem en Judith uit Erp. Namens de hervormde gemeente van Veghel en Erp treedt diaken Christiaan Rietman op, ook gelieerd aan de familie. De moeder van beide zussen is ook een Rietman.29 Een en ander is op 28 augustus 1857 vastgelegd in het Hulpregister Hypotheken nummer 4, register voor de overschrijving der akten van eigendomsovergang enz., bestemd voor de bewaarder van de hypotheken en het kadaster.
Van de Werk
Zie deel II, VIII-1.↩
GA Helmond, NH dopen 1755. Het overlijden niet gevonden.↩
GA Helmond, NH dopen 1757.↩
GA Helmond, NH begraafboek 1760.↩
RANB, Borg- en ontlastbrieven 1779-1804, boek SZ 46.4, 24-77, pag. 263, gedateerd Helmond 29 juli 1777.↩
CBG, Dossier De Vries, losse aantekening.↩
RANB, NH doopboek Erp 1756.↩
De Jongh, Naamlijst der Predikanten.↩
RANB, Stiphout, recht. archief R48, fol 171, 221, 222 en 233, 1790 en 1791, R61 fol 63, 124, 129 en 157, 1791, 1792 en 1793.↩
HIC Helmond, programma ISIS, vermeldt ‘r.k. begraven’.↩
RANB, DTB Mierlo, NH Trouwboek 1775-1810↩
RANB, begraafboek Erp 1744-1805.↩
RANB, Someren boek 4, lijst gereformeerde gezinnen, lidmatenboek, kerkenraadnotulen.↩
SA Brabant-Noordoost, rayon Veghel, Lidmatenregister Veghel: uit Stiphout ingekomen op 7 mei 1796.↩
RANB, Borg- en ontlastbrieven, boek SZ 46.4, nummer 106-157.↩
Idem, nummer 135-180.↩
SA Brabant-Noordoost, rayon Veghel, RA 85 Veghel, folio 96 verso.↩
SA Brabant-Noordoost rayon Veghel.↩
CBG, dossier De Vries. Dit is de enige bron die melding maakt van deze functie van Willem in Erp.↩
NP XVIII pag 238. De naam Westerwijk is niet bekend in Someren. Er ligt een buurtschap Westerwijk bij Hilvarenbeek, maar het is uit de levensgeschiedenis van Willem duidelijk dat hij daar niet in functie is geweest.↩
Sanders, p 128.↩
SA Peeland, Someren boek VI 14↩
SA Peelland, oud rechterlijke archieven van de schepenbank, R 156, akte van 24 maart 1807: Jan Rooijmans verklaart zich borg te stellen.↩
Zie deel V, geschiedenis van de uitgestorven protestantse Brabantse tak.↩
Zie deel VI, geschiedenis van de katholieke Brabantse tak.↩
SA Peelland, Lidmatenregister Someren↩
RANB, MvS Sint-Oedenrode, toegangsnr. 036 03 09, inv.nr. 36, mem. nr. 285.↩
RANB, BS Erp.↩
BHIC, archief hypotheekbewaarder ’s-Hertogenbosch, register 4, deel 399, nr. 12.↩