De schoonvader van Gijsberta Neomagus is Christianus Lambertus Tilanus, geboren in 1705. Hij is een Israëliet die oorspronkelijk Lemon Ephraisus of Ephraim heet, op 16 mei 1733 zijn belijdenis doet in de Nederduitse gereformeerde gemeente en zich op 17 mei in Tiel laat dopen. Dat is driekwart jaar na zijn huwelijk met Catrina Ukkema op 14 september 1732. Hij is burgerhopman van beroep.1 Hij is in Tiel begraven op 14 september 1782.

In het lidmatenboek2 wordt op 16 mei 1733 meer dan gewone aandacht geschonken aan de bekering van Christianus: Lambert Ephraim, een jood van geslaghte, heeft syne belijdenisse van den christelijke godsdienst gedaan in tegenwoordigheijt van haar weled …. (onleesbaar) de eerw. heeren nabuurige predikanten en de predikanten en ouderlingen dezer stadt. In de kantlijn is toegevoegd: de heere van de magistraat deze stadt. Met andere woorden: de belijdenis ten overstaan van een ouderling is in dit bijzondere geval niet voldoende.

Wanneer Lambert Ephraim de achternaam Tilanus heeft aangenomen, is niet bekend. Hij hanteert die naam al bij zijn huwelijk in 1732. Verwarrend is verder de voornaam: als jood heet hij Lemon, bij zijn belijdenis Lambert, bij zijn huwelijk Christianus Lambertus. We houden het op die laatste versie, aangezien hij deze namen ook aan een van zijn zoons geeft.

De vader van Christianus is de in 1731 gestorven Ephraim Mozes, gehuwd met Cohen. Christianus gaat dus eerst na het overlijden van zijn joodse vader over naar het protestantisme. Waarom? Wellicht speelt zijn huwelijk met een protestantse vrouw een rol. Het kan ook zijn dat hij zich als jood niet geaccepteerd weet in het protestantse Tiel. In Het Vaderland van 23 juli 1875 is over Tiel sprake van ‘een liberale stad in een liberalen tijd’. De oudst bekend uit de reeks is Mozes, vader van Ephraim Mozes, getrouwd met Belikan.3

In oktober 1648 wordt ene Mozes Ephraim als gildebroeder ingeschreven. Hij heeft in de oorlog tegen Spanje de wapenen opgepakt, verricht heldendaden en krijgt daarom het burgerrecht. Zijn afstammelingen schrijven hun achternaam als Tiel. Een van hen, Jonas Davids, staat in het doopboek van 24 december 1719 met zijn nieuwe naam Karel Tylanus, de latijnse versie van Tiel. Later komen ook Tielanus en Tilanus voor. Hij is de stamvader van de christelijke familie Tilanus. Een familierelatie met ‘onze’ Christianus Lambertus heb ik niet vastgesteld, maar ligt wel voor de hand.

De familie Tilanus is na Christianus uit Tiel wijd vertakt. Verschillende leden trouwen in het buitenland en vestigen zich daar. De familie telt kooplieden, legerofficieren, een Pruisische graaf, juristen, fabrikanten, predikanten, artsen, hoogleraren, hoge ambtenaren, politici en kunstenaars.4

De voornamen van apotheker Hendrik Willem Neomagus blijven ook in de familie Tilanus aanwezig. Hendrik Willem Tilanus (1884-1966) is een bekend politicus van de voormalige Christelijk Historische Unie. Hij zit van 1922 tot 1963 in de Tweede Kamer, met een onderbreking in de oorlogsjaren, en is partij- en fractievoorzitter. Zijn zoon Arnold Tilanus (1910-1996) is van 1963 tot 1977 lid van het parlement.