X-5 Julianus Hendrik Willem Johan Neomagus
Comments : Off
(1827-1881), notaris,
zoon van Johannes, IX-1
Op 28 september 1827 wordt in Delft, uit de 66-jarige Johan Neomagus en zijn 40-jarige tweede echtgenote Mechelina de Rieux een vierde zoon geboren. Het is Julianus Hendrik Willem Johan, roepnaam Julius of Juul. Amper een jaar tevoren moet het paar Neomagus-de Rieux zijn derde zoon afstaan. Het is Hendrik Willem Marcus Johannes, in Delft geboren op 29 augustus en overleden op 15 september 1826.1
Juul krijgt kennelijk de namen van
- Juliana de Rieux (1791-1817), een tante
- Jan Hendrik Neomagus (1737-1770), zijn overgrootvader, apotheker in Delft
- Willem Neomagus (1758-1801), een oudoom, predikant in Maasbommel
- Johan, zijn vader.
Kantongerecht Asten
Juul wordt wel ambtenaar, maar niet, zoals veel van zijn familieleden, belastingambtenaar. In 1868 wordt hij benoemd tot ambtenaar bij het openbaar ministerie aan het kantongerecht in Asten. Hij woont daar dan al, want van 5 april 1844 is de overschrijving van Juul en zijn moeder Mechelina, inmiddels weduwe, van Groot-Zundert naar Asten. Overigens is een half jaar eerder, op 4 november 1843, Marinus Marcus Anthony Neomagus (1816-1900) ook al vanuit Zundert ingekomen. Deze oudste broer van Juul is commies vierde klasse in Asten en blijft er tot 1 augustus 1845 om dan naar Lage Mierde te gaan.2
Kandidaat-notaris
In 1854 blijkt Juul kandidaat-notaris te zijn. Als zodanig getuigt hij bij het huwelijk van zijn broer Bertus. Hij haalt in 1860 de landelijke pers bij gelegenheid van het 50-jarig huwelijksfeest van de Astense kantonrechter J.C. Frencken en diens vrouw A.C. Sauve. Namens de dorpsgemeenschap houdt kandidaat-notaris Neomagus een toespraak.3 In 1869 tekent Juul Neomagus een stuk als ouderling.Tweede luitenant
De Staatscourant van 7 februari 1864 meldt het eervol ontslag van Juul Neomagus als tweede luitenant bij de rustende schutterijen, 4de bataljon, 1ste compagnie. Al in de tijd van de Republiek (tot 1795) bestaan er schutterijen met het oog op de veiligheid, orde en rust. Vanaf 1814 zijn de schutterijen bedoeld om in oorlogstijd het leger te versterken. Vanaf 1827 kennen we voor het platteland de rustende schutterijen. Die zijn bedoeld voor mannen van 25 tot 34 jaar. Hun diensttijd is vijf jaar.
Notaris in Heeze
Neomagus wordt per 14 april 1869 benoemd tot notaris te Heeze.4 Hij is daarmee de derde notaris sinds de instelling van een notarisplaats in Heeze in 1811. Op 1 juni 1869 is Juul van Asten naar Heeze overgeschreven, samen met zijn moeder en zijn zus Johanna. Hij trouwt er, 43 jaar oud, op 16 september 1870 met de 38-jarige Johanna Christina Abbing, geboren in Hoorn op 15 augustus 1832. Zij is een dochter van dr. litt. Cornelis Allard Abbing (1800-1872) en Barbera Maria Henriette Alewijn (1802-1868).Huwelijk
Het huwelijk wordt ook per advertentie bekend gemaakt en in oktober is een dankbetuiging te lezen:
‘De heer J.H.W.J. NEOMAGUS, Notaris te Heeze, en Mevrouw NEOMAGUS, geboren ABBING, van Hoorn, betuigen bij deze met hunne wederzijdsche betrekkingen hartelijk dank voor de buitengewoon vele bewijzen van belangstelling, bij hun huwelijk ondervonden’.
Overigens heeft de kerkelijke overschrijving van Johanna later plaats: ze gaat op 29 augustus 1871 met attestatie van Hoorn naar Heeze.
Openbare verkopingen
Notaris Neomagus komt regelmatig met advertenties in de openbaarheid. Ze staan meestal in de Provinciale Noord Brabantsche en ‘s-Hertogenbossche Courant, zoals op donderdag 8 februari 1872.5 Hij maakt dan een openbare verkoping bekend van een dragende en gevende koe, een dragende maal (koe van anderhalf tot twee jaar die nog niet gekalfd heeft), extra beste hooge en lage karren met ijzeren assen, wanmolen, ploeg, eegd, top, stand, schuppen, rieken, kruiwagen, groote koperen en ijzeren koeketels, benevens verdere bouw- en melkgereedschappen. 3 Kasten, 3 tafels, 18 stoelen, spiegels, schilderijen, klok, veel koper-, tin-, blik-, ijzer- en aardewerk, twee veeren bedden met toebehooren en meer andere huismeubelen. Eene zeer groote partij rogge, haver en evenstroo, veel granen en veldvruchten, als: rogge, haver, even, boekweit, aardappelen en wat meerder te koop zal worden aangeboden. De verkoop heeft plaats op verzoek van de Kinderen Peter Praats op Sterksel onder Soerendonk, onder borgtogt op crediet.
Garven rogge en boekweit
In 1872 belandt notaris Neomagus in een onverkwikkelijke zaak. Op 8 juli van dat jaar kopen zes boeren uit Liessel 4658 garven rogge en boekweit. Een garf is hetzelfde als een korenschoof, een bos afgemaaide en samengebonden graanhalmen. Op 3 juli blijkt de oogst al te zijn verkocht aan een ander. Neomagus stemt er daarom in toe dat de verkoper, Peter Pennings, beslag legt op de oogst. De zes boeren eisen opheffing van het beslag en dagen Neomagus en Pennings voor de rechter.
De stukken van de deurwaarder en de correspondentie tussen de andere betrokkenen zitten in het rijksarchief in ’s-Hertogenbosch, in de dossiers van advocatenkantoor Schlesinger in ’s-Hertogenbosch en procureur Van Sasse van IJsselt in Eindhoven, die optreedt namens de zes boeren. Ook kattebelletjes, briefkaarten, concepten en rekeningen zitten in de dossiers.6 Zo lezen we dat de deurwaarder Neomagus op 3 augustus 1872 niet thuis treft en de dagvaarding overhandigt aan zijn moeder. Dat is Mechelina, die enkele maanden later overlijdt. Op 26 juli is zijn zwager Cornelis Abbing ook al bij hem thuis overleden.
Hoger beroep verloren
De zaak komt voor bij de rechtbank in Eindhoven, die Neomagus in het ongelijk stelt en veroordeelt tot betaling van de kosten. Hij gaat in hoger beroep. Maar ook de uitspraak van het gerechtshof in april 1874 valt voor Neomagus niet naar wens uit. Hij moet dus betalen. De kosten van advocaten en procureurs samen belopen 550,55 gulden, hetgeen in 2015 overeenkomt met 5690 euro. Het dossier maakt geen melding van de hoogte van de gerechtskosten. En dan te weten dat het allemaal om 300 gulden gaat, in 1872 de waarde van de oogst op 5 ha, 65 are en 90 ca grond.
Aftands werkpaard
Op 11 januari 1881 staat op pagina 3 van de eerdergenoemde krant weer een aankondiging van een publieke verkoop onder leiding van notaris Neomagus.7 Ook nu gaat het om de inventaris van een boerderij, en daarbij zijn eene dragende en gevende koe en een aftands werkpaard. Dat is eigenlijk een paard waarbij de tandwisseling is voltooid, zodat de ouderdom niet met zekerheid is te bepalen. In het spraakgebruik gaat het om een oud en versleten paard. De bekendmakingen geven een beeld van het armoedige boerenleven in de tweede helft van de 19de eeuw op het Brabantse platteland aan de rand van de Peel. Ze geven ook aan met wat voor klanten notaris Neomagus te maken heeft.
Overlijdens
Juul en Johanna hebben zijn moeder Mechelina en Johanna’s vader Cornelis in huis. Cornelis Abbing, sinds 1868 weduwnaar, komt dan van Hoorn naar Heeze en sterft er op 26 juli 1872. Mechelina Neomagus-de Rieux overlijdt te Heeze op 2 november 1872 en wordt begraven op het protestantse kerkhof, graf 5, 1ste klasse.
Juul blijft tot zijn dood op 19 april 1881 notaris in Heeze. Hij is er ook kerkvoogd. Hij wordt slechts 53 jaar oud. De weduwe plaatst zowel een overlijdensadvertentie als – op 10 mei 1881 – een dankbetuiging.8 Zij vertrekt naar Zundert, waar haar broer Johan en haar schoonzus Jo vanaf december 1881 het predikantenpaar zijn. In 1887 gaat ze met hen mee naar Jisp. Ze overlijdt op 76-jarige leeftijd op 8 juni 1909 te Zweeloo, vermoedelijk de woonplaats van een van de kinderen van haar zus en zwager. Het echtpaar Neomagus-Abbing heeft geen kinderen.
Nalatenschap
Volgens de memorie van successie9 van 19 april 1881 – de weduwe woont dan al in Zundert – laat Juul voor 13.876,09 gulden na aan obligaties, pandbrieven en aandelen, inclusief de waarde van de inboedel en contant geld. Aan passiva is er 5694,56 gulden, met name door enkele leningen bij familieleden. Er staat ook nog een nota open van 14,29 gulden voor geleverde sigaren. Het zuivere saldo is zodoende 8181,52 gulden, anno 2015 vergelijkbaar met ruim 88.000 euro. Notaris Neomagus houdt kennelijk van veel en goede sigaren, want het bedrag van ruim 14 gulden op de openstaande rekening is vergelijkbaar met 150 euro.
Broer en zus
Juuls zus Jo Neomagus (1831-1912) trouwt eveneens een Abbing, namelijk Johanna Abbings broer Johan (1835-1902). Hun huwelijk is ook in Heeze gesloten, en wel op 19 mei 1870, ongeveer vier maanden eerder. Johan Abbing is dan predikant in Heeze. In dat dorp zijn de notaris en de dominee van 1869 tot 1881 elkaars zwagers! Zie verder Jo Abbing-Neomagus, X-6.
Familie Abbing
De Abbings zijn een vooraanstaande familie.10 Vader Abbing is onder meer (con)rector van de Latijnse School in Hoorn, lid van het College van notabelen van de Nederduitsche Hervormde Kerk te Hoorn, lid van het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht (1840) en lid van de Maatschappij voor Nederlandsche Letterkunde te Leiden (1842).
De Abbings zijn rond 1850 in Hoorn ongetwijfeld betrokken bij de zichtbare scheiding tussen de meerderheid van doorgaans vrijzinnig protestanten en de minderheid van naar orthodoxie neigende rooms-katholieken, zoals De Volkskrant op 16 mei 1992 schrijft.11
CBG, dossier De Vries en FAGN, genealogie Neomagus.↩
RANB, lidmatenlijst Asten 1771-1909.↩
SA Peelland, boek P 1081, geheel gewijd aan het voor die tijd unieke gouden huwelijksfeest.↩
F.K.H. Schrijvers Eindhoven, archief notariaat Heeze.↩
FAJN, kopie van de advertentie.↩
BHIC, dossier Schlesinger toegang 361, inv.nr. 499, dossier Sasse van IJsselt, toegang 1194, inv.nr. 30.↩
FAJN, mededeling in een brief van John van Zuijlen aan de auteur, 14 april 1981.↩
CBG, familie-advertenties.↩
BHIC, MvS, kantoor Helmond, inv.no. 94, memorienr. 157. De MvS is in 1805 ingevoerd t.b.v. het betalen van belasting over een nalatenschap, en in 1927 opgeheven.↩
NP, jg 12 1921/22, blz 359/360 en 361/362.↩
Jos Leenders: Benauwde verdraagzaamheid, hachelijk fatsoen. Families, standen en kerken te Hoorn in het midden van de negentiende eeuw, ISBN 90 72627 08 3, bespreking in De Volkskrant van 16 mei 1992.↩
