(1904-2005), hoofdemployee bij de Postcheque- en Girodienst,
dochter van Engelbertus, XI-4

Deze geschiedschrijving van de Hollandse tak van de familie Neomagus in de 19de en 20ste eeuw, omvat de 10de, 11de, 12de en een deel van de 13de generatie. Het laatste lid van de 12de generatie is Louise Engelberta, op 20 mei 1904 in Wormerveer geboren als derde van de drie dochters van Bertus Neomagus, directeur van het postkantoor, en Daatje Offerhaus.

Ze viert op 20 mei 2004 in relatief goede gezondheid haar honderdste verjaardag in het Willem Dreeshuis in Den Haag, waar ze sinds 13 januari 2004 woont. Burgemeester Deetman komt haar (op 18 mei, de dag dat ook de familie op bezoek is) feliciteren. Loes is geestelijk nog heel gezond, maar loopt niet meer na een gebroken bovenbeen. Die breuk is behandeld zonder verdoving. ‘Ik mocht niet weggemaakt worden maar de pijn viel mee’, zo vertelt ze daags na haar verjaardag aan de telefoon.

Louise Engelberta krijgt de namen van twee grootvaders: Jan Hendrik Louis Offerhaus (1852-1901) en Engelbertus Theodorus Johannes Philippus Neomagus (1825-1895). Weliswaar draagt haar vader dezelfde vier voornamen, maar Loes zelf zegt dat ze naar haar grootvader is vernoemd. Haar roepnaam is aanvankelijk Wies. Als ze in Roosendaal woont en naar de hbs gaat, wil ze liever Loes genoemd worden.

Loes Neomagus kan, anno 2000, zeggen wat heel weinig anderen kunnen zeggen: ‘mijn oma is geboren toen Napoleon nog aan de slag bij Waterloo moest beginnen.’ Immers, haar grootmoeder Jo Neomagus-van Pellecom is van 1814. Ze krijgt haar zoon Bertus op bijna 44-jarige leeftijd. Bertus krijgt zijn dochter Loes op 46-jarige leeftijd.

Als men generatie op generatie op late leeftijd kinderen krijgt, kunnen enkele generaties meerdere eeuwen overbruggen. Bij Loes Neomagus is in haar sterfjaar 2005 zelfs sprake van een overgrootvader die 244 jaar tevoren is geboren, te weten de derde Delftse apotheker Jan Neomagus, die uit 1761 stamt. Hij krijgt zijn zoon, de eerste Bertus, op nog hogere leeftijd: als 64-jarige in 1825.

De familie Neomagus telt in Wormerveer negen mensen: vader, moeder, drie dochters, twee neven (Bertus en Cor, de zoons van notaris Johan Neomagus uit Aalsmeer die in Zaandam op school gaan) en als broers voor de wat jongere meisjes zijn, tante Died Offerhaus die op het kantoor van haar vader werkt, en een inwonende hulp.

Loes komt, net als haar oudere zus Jo, met een handicap ter wereld: een heupafwijking. Hoewel Jo er als kind met redelijk succes aan geholpen wordt, durft men het bij Loes kennelijk niet aan. Zij blijft mank, ook al beseft ze dat als kind aanvankelijk niet. Immers, ze doet overal aan mee en men accepteert dat zij lichamelijk soms wat langzamer is.

De drie dochters van de Wormerveerse postdirecteur gaan naar de hbs. Omdat het gezin in 1914 naar Roosendaal gaat, komt Loes in 1916 eerst enkele maanden op de hbs in Bergen op Zoom om vanaf november 1916, als het gezin naar Rotterdam gaat, de 1ste hbs met vijfjarige cursus aan de ‘s-Gravendijkwal in Rotterdam te volgen en af te maken. Als ze in in juli eindexamen doet zijn drie van de acht meisjes uit de eerste klas overgebleven.

Loes is goed in wiskunde en vader Bertus wil haar naar de Technische Hogeschool in Delft sturen. Maar Loes ziet zich met haar handicap niet als ingenieur functioneren. Ze blijft voorlopig thuis. In 1924, het jaar van het overlijden van haar vader, krijgt ze, op voorspraak van de directeur van het postkantoor in Rotterdam die bij de girodienst in Den Haag is benoemd, een baan bij de Postchèque- en Girodienst in Den Haag. Het is dan december 1924. Ze promoveert snel tot zaalhoofd en wordt, hoewel ze veeleisend en streng is, door haar medewerksters op handen gedragen. Of wellicht dankzij deze eigenschap.

Loes is een intelligente vrouw die zeer belezen is en van literatuur houdt. Ze voorziet haar boeken van een ex libris, een eigendomsmerk in de vorm van een prentje. Dat is bekend door de vondst van een boekje uit 1943 over Friedrich Hölderlin, ‘een portret van den dichter uit zijn leven en werken’. Het is een uitgave van de Wereldbibliotheek-Vereeniging, als najaarspremie voor de leden. Een zichzelf boekengek noemende Leo Hemmes vindt het boekje in de Leeszaal West in Rotterdam. Hij is erg geïnteresseerd in het werk van Hölderlin. Hij vindt de naam Neomagus zo bijzonder dat hij gaat zoeken op internet en daar de Neomagus-website aantreft. Hij kan het boekje missen en stelt het gratis ter beschikking.1

De dagbladen Het Vaderland, De Tijd en De Maasbode melden op 20 maart 1940 de benoeming van mej. L.E. Neomagus tot adjunct-commies. Dat gebeurt bij Koninklijk Besluit van 4 maart met ingang van 1 maart 1940. Ze is in 1964, veertig jaar na haar indiensttreding, hoofdemployée voor bijzondere diensten en staat op het punt sous-chef te worden. Maar ze wordt daarin door intriges op het kantoor tegengewerkt. Ze wordt voor de verdere dienst afgekeurd en de viering van haar veertigjarig dienstverband is tevens haar afscheid.

Loes blijft bij haar moeder wonen, eerst nog met haar andere zussen in de Sneeuwklokjesstraat (1924-1927), de Azaleastraat (1927-1941) – van waaruit zus Jo in 1931 trouwt – en tot slot in de Tomatenstraat (1941-1969). Vanaf 1946, het jaar waarin haar oudste zus Mien trouwt, alleen met haar moeder. Als de huur in 1969 wordt opgezegd verhuist ze met haar inmiddels 92-jarige moeder naar de Vlierboomstraat, waar haar moeder na zes weken overlijdt. Loes blijft er tot 2003 zelfstandig wonen.

Loes is in 2005, op haar 101ste verjaardag.2, op haar kamer in het Willem Dreeshuis in Den Haag, een opmerkelijk levendige dame die schier onuitputtelijk kan vertellen en een dankbare en belangrijke bron is voor de familiegeschiedschrijving. Ze herinnert zich veel vanaf haar vroegste jeugd. Loes heeft ook tal van contacten gehad met leden van de Brabantse tak, die overigens meestal bij toeval in haar leven zijn gekomen. Hieronder enkele voorbeelden. In 1984, 1996, 2000 (Vlierboomstraat) en 2005 (Willem Dreeshuis) heeft de auteur gesprekken met Loes. Een belangrijk deel van dit hoofdstuk is op basis daarvan geschreven.

In de periode 1914-1916 woont Loes met haar familie in Roosendaal. In die jaren ontvluchten veel Belgen de eerste wereldoorlog. Een apotheker laat bij Bertus Neomagus, de directeur van het postkantoor op de Markt, een drankje afgeven voor J. Neomagus. Dat blijkt achteraf niet bedoeld voor Bertus’ dochter Jo, maar voor ene Julia Neomagus, de dochter van de uit Antwerpen naar Roosendaal gevluchte familie Eugène Neomagus-de Beukelaer, een lid van de katholieke Brabantse tak. De families gaan kennelijk bij elkaar op bezoek, want Loes, dan een meisje van een jaar of elf, weet dat die onbekende Neomagus veel grond heeft en een verwoed jager is.

Kort na de komst van moeder Neomagus-Offerhaus en haar dochters naar Den Haag, in 1924, krijgen zij bezoek van een mevrouw die zich voorstelt als Hermine Neomagus-Oosterhout. Zij ziet de naam Neomagus op de deur staan en belt aan! Deze Hermina (1866-1927) blijkt de weduwe te zijn van Frans Neomagus (1861-1915), drogist aan de Weimarstraat. Moeder heeft een goed contact met Hermine. Op haar 101ste verjaardag weet Loes zich precies te herinneren, dat haar moeder Hermine in 1927 in de Goudsbloemstraat wil opzoeken en haar daar niet treft. Ze blijkt te zijn ‘weggehaald’ en opgenomen in een gesticht voor krankzinnigen in Loosduinen. Het gaat hier om een in Holland terechtgekomen lid van de protestantse Brabantse tak van de familie. Overigens: de drogisterij blijft tot begin 1996 onder de naam Neomagus bestaan.

Het gezin van Loes heeft in die eerste Haagse jaren ook wel eens contact met de familie Van Poppelen-Neomagus uit Den Haag. Het gaat hier om Maria Angelina Isabella Neomagus (1854-1928), een zus van de drogist, weduwe van de verificateur George Henri van Poppelen (1848-1919). In Den Haag woont in 2000 nog een kleinzoon van deze Maria.

Hoewel vader Bertus in Rotterdam directeur is van het spoorwegpostkantoor, heeft het gezin geen vrij reizen. Toch reist men veel. De treinreizen brengen het gezin Neomagus in hun Rotterdamse tijd tot over de grenzen. Zo herinnert Loes zich in Antwerpen vanuit de trein op een winkel te kunnen lezen ‘Laiterie Neomagus’. Dat is de (melk)winkel van de ongehuwde gezusters Tilly (1866-1942) en Marie Neomagus (1869-1937), dochters van de commies Frits Neomagus (1836-1910). De zussen die de winkel in Antwerpen drijven zijn oudtantes van de auteur. Ook hier betreft het leden van de Brabantse tak.

Een zus van genoemde Frits, Miet (1832-1912), is de echtgenote van baron Dirk van Boetzelaer (1814-1884) in Ginneken bij Breda. De baron en de barones krijgen nog wel eens bezoek van Bertus Neomagus (1825-1895) en diens zoon Bertus (1858-1924), de vader van Loes. Mede door de familierelatie Van Boetzelaer-Neomagus is Bertus sr. in 1860 administrateur geworden van de Maatschappij van Welstand.

Op dinsdag 27 september 2005 komt plotseling een eind aan het leven van Loes Neomagus. Ze voelt zich na haar nachtrust onwel en sterft korte tijd later. ‘Onze bron van verhalen is opgedroogd ’ schrijven de (klein)kinderen van Jo over hun tante Loes boven de rouwkaart. Dat is ook het motto van de crematieplechtigheid op zaterdag 1 oktober 2005 in het crematorium Ockenburgh. In alle toespraken wordt Loes herinnerd als de tante van de verhalen over soms een lang verleden, vanaf haar vroegste jeugd in Wormerveer. Op haar kist staan de wapenschilden van de families Offerhaus en Neomagus. Het gezelschap bij de crematie is klein: het nageslacht van haar zus Jo, vroegere buren uit de Vlierboomstraat, verzorgenden en verpleegkundigen en … één persoon met de naam Neomagus, de auteur van dit biografisch portret.