IX-17 Daniel Neomagus
(1796-1884), commies,
zoon van VIII-20, Willem
In 1796 ziet in Veghel een Neomagus het levenslicht die de basis legt voor de katholieke Brabantse tak. Het is Daniel, zoon van Willem Neomagus en Judith van de Werk. Hij wordt er op 28 oktober 1796 met zijn tweelingzus Hendrica Elisabeth geboren en op 30 oktober gedoopt. De dominee van de hervormde gemeente van Veghel en Erp schrijft in het doopboek: den 30 October alhier door mij gedoopt, hetgeen erop wijst dat de doop in Veghel plaatsheeft. Want doopt hij een kind in Erp, dan schrijft hij dat er bij, zoals op 29 april 1798 in het geval van Daniels jong overleden broertje Hermanes. Maar misschien niet altijd…
Stiphout – Veghel – Erp
Franse tijd
Naam
Gezin
Tiener
- Godefridus Anthoni (Antoon), die de stamvader wordt van de protestantse Brabantse tak, trouwt met Jacoba Beijnen en overlijdt in 1856 in Someren, 67 jaar oud;
- Wilhelmina die in Erp met Hendricus van de Wijngaart trouwt en er in 1872 overlijdt, 77 jaar oud;
- Daniel zelf, die met Anna van Maren trouwt en in 1884 op 87-jarige leeftijd in Wouw overlijdt, en zijn tweelingzus:
- Elisabeth die in Erp met Christiaan Wenniger trouwt en in 1868 in Erp overlijdt, 72 jaar oud.4
Jeugd
Oeffelt
Mill en St. Hubert
Huwelijk
Daniel en Anna ‘moeten’ trouwen. Onder normale omstandigheden wordt het huwelijk gesloten in de gemeente van de bruid (Uden), maar in dit geval wordt gekozen voor de gemeente van de bruidegom (Mill en St. Hubert).
Signalement
Kerkelijk?
De familie Van Maren is streng rooms-katholiek. Rector Van Maren van de kapel in Volkel, een bekend persoon in de streek en een oom van Anna, kan niet blij zijn geweest met het gedwongen huwelijk van zijn nicht met een protestant. Gezien de dan in Brabant overheersende rol van de weer vrije katholieke kerk, is het nagenoeg zeker dat er ook een kerkelijke inzegening plaatsheeft ten overstaan van een katholiek priester. Dat is niet Anna’s heeroom, als hij het al heeft willen doen, want als rector is hij daartoe niet bevoegd. Het huwelijksboek van de parochie Uden uit 1824 dient de bevestiging te geven, maar is verloren gegaan. Het Genootschap Van Ma(a)ren spreekt wel van een kerkelijk huwelijk op dezelfde dag in de kerk van St. Hubert, maar kan de bron niet noemen. Het archief van het bisdom ‘s-Hertogenbosch heeft geen gegevens over het huwelijk.
Willem
Kinderen
1. Willem, geboren 8 november, overleden 9 november 1824 te Mill (gemeente Mill en Sint Hubert).
2. Willem Cornelis, geboren te Mill op 3 januari 1826, volgt X-9.
3. Louis, geboren te Breda op 24 mei 1828, volgt X-10.
4. Johanna, geboren op 2 maart 1831 te ‘s-Hertogenbosch, op 17 juni 1831 in Uden overleden.
5. Maria Johanna, geboren te Overloon (gemeente Maashees en Overloon), 18 augustus 1832, volgt X-11.
6. Jacoba, geboren op 5 januari 1835 te Bergeijk, daar overleden op 23 september 1835. Daniel is 33 jaar en rijksambtenaar.7
7. Frederik, geboren te Leende op 2 oktober 1836, volgt X-12.
8. Godefridus, geboren te Asten op 24 januari 1840, volgt X-13.
Katholiek
Breda
‘s-Hertogenbosch
Daniel is commies der derde klasse bij ’s Rijks belastingen, 33 jaar oud, wonende alhier (‘s-Hertogenbosch) op de Brede Haven, wijk G nummer 34, thans in dienst als jager bij het tweede bataillon als Anna Maria van Maren, 26 jaar, op 2 maart 1831 om negen uur ’s avonds bevalt van een dochter Johanna.9. De vondst van de geboorte is een toevalstreffer, want de auteur zoekt – op 11 februari 2000 – op de website van het Bossche stadsarchief naar Johanna Helena Neomagus, dochter van de Nuenense dominee, in 1817 in ‘s-Hertogenbosch overleden. Zie VII-20. Het overlijden van de in 1831 geboren Johanna is in ‘s-Hertogenbosch niet te vinden. Evenmin de vestiging en het vertrek van de familie Neomagus-van Maren, die vermoedelijk maar heel kort in de Brabantse hoofdstad woont.
Droeve taak
Zundert en Overloon
Metalen Kruis
Daniel komt voor in de ‘lijst der militairen die geacht worden aanspraak te hebben op zijner majesteits besluit van 13 september 1831’. Die lijst betreft de toekenning van het Metalen Kruis aan degenen die hebben deelgenomen aan de Tiendaagse Veldtocht. Daniel wordt daarbij genoemd als lid van het Eerste Bataillon Jagers, een eenheid die heeft bestaan van 1829 tot 1840. 11 Het Metalen Kruis is een bronzen kruisje van nog geen drie centimeter breed. Er zijn er 36.274 uitgereikt, althans dat is het aantal namen in het Nationaal Archief. Bij de onderscheiding behoort een certificaat, maar dat is niet in de familie overgeleverd. Er is een versie met een een blauw-geel lint voor dienstplichtigen en met een groen-geel lint, uitgereikt aan vrijwilligers. Vermoedelijk heeft Daniel het vrijwilligerskruis gekregen, want in 1824 is hij vrijgeloot voor militaire dienst. Het kruis wordt ook wel het Hasseltkruis genoemd omdat het is vervaardigd uit twee bronzen kanonnen die op 8 augustus 1831 bij de Slag om Hasselt zijn buitgemaakt.12
Leende
Crisis
Stand- en legeringsplaatsen
- 1820 (omstreeks) Oeffelt
- 1824 Mill, waar na een Willem die enkele dagen leeft (1824) Willem Cornelis het levenslicht ziet (1826)
- 1828 Breda, geboorteplaats van Louis (1828)
- 1830 ‘s-Hertogenbosch, geboorteplaats van de jong overleden Johanna (1831)
- 1831 in militaire dienst
- 1832 gelegerd te Zundert
- 1832 gelegerd te Overloon, geboorteplaats van Maria Johanna (1832)
- 1835 uit militaire dienst, ambtenaar in Someren-Lierop
- 1835 Bergeijk, waar Jacoba wordt geboren en na acht maanden sterft (1835)
- 1836 Leende, geboorteplaats van Frederik, Frits (1836)
- 1840 Asten, geboorteplaats van Godefridus (1840)
- 1843 Budel, althans dat blijkt uit een notariële akte van 25 augustus 1843 na het overlijden van zijn moeder
- 1844 Bladel, genealoog Kruimel noemt abusievelijk Bergeijk.
- 1850 Chaam, waar overigens geen Neomagus voorkomt in de bevolkingsregisters15
- 1855 Wouw, waar Daniel en Anna tot hun dood wonen.
Bladel
Wouw
Komen en gaan
Willem, de oudste, woont van 1860, komend uit Goirle, tot 1868, vertrekkend naar Venlo, in Wouw, waar hij dan ook als commies werkt.17 In 1875, bij zijn oneervol ontslag op 49-jarige leeftijd, keert hij vanuit Putte terug naar Wouw. Zoon Frits verblijft in de tweede helft van 1862 in Wouw, als koperslager komend uit Antwerpen en vanuit Wouw vertrekkend naar Roosendaal. De jongste zoon, Godefridus, ambtenaar bij Financiën, komt eind 1862, kort na Frits’ vertrek, vanuit het Zeeuwse Oostkapelle zonder beroep naar Wouw om in juli 1864 als ambtenaar te vertrekken naar Den Ham in Overijssel. Hij sterft op 31 mei 1866 in het ouderlijk huis in Wouw. Broer Willem schrijft een lang treurdicht. Dochter Maria woont nimmer in Wouw. Ze heeft sinds het begin van de jaren vijftig een relatie met Dirk baron Van Boetzelaer. Zoon Frits trouwt in 1867 en woont vanaf 1872 met zijn gezin in Nispen, binnendoor zes kilometer van Wouw. Het ligt voor de hand dat de Neomagi in die jaren de weg tussen Wouw en Nispen vermoedelijk te voet vele malen afleggen.
Overlijden Anna
Anna Maria van Maren sterft in Wouw op vrijdag 20 september 1878. Zoon Willem doet aangifte.18 De in het rijksarchief aanwezige doopinschrijving van de pastoor uit Geffen is van 12 februari 1804. Het bij haar huwelijk overlegde extract uit het doopregister noemt uiteraard ook 12 februari 1804. Haar overlijdensakte spreekt van het overlijden op 74-jarige leeftijd, hetgeen erop duidt dat 1804 juist is. Het bidprentje houdt het op 13 februari 1804 als geboortedatum. De pastoor van de in 1801 aan de katholieken teruggegeven parochiekerk van Maria Magdalena in het 900 inwoners tellende Geffen zal zich in 1804 niet vergist hebben. Hij schrijft de dopen keurig in volgorde in. De doopdatum is 12 februari 1804, de geboortedatum wellicht een of enkele dagen eerder.19 Anna van Maren is op 23 september begraven op het kerkhof van de Lambertusparochie, klasse 3 nummer 134. Daar ligt sinds 2 juni 1866 ook haar zoon Godfried.
Overlijden Daniel
Daniel ziet in het gezin van Frits tien kleinkinderen opgroeien. Op donderdag 28 augustus 1884, om negen uur ’s avonds, sterft Daniel in Wouw, bijna 88 jaar oud. Ook nu doet zoon Willem aangifte. Notaris Wenning te Roosendaal maakt op 6 september 1884 een testament op, waaruit blijkt dat Maria, rentenierster te Ginneken (haar man baron Van Boetzelaer is in juli 1884 overleden), Willem, particulier te Wouw en Frederik (Frits), commies te Nispen, de erfgenamen zijn.20
Twee geloven
Voorhuwelijkse kinderen
SA Maasland rayon Veghel, lijst van mannen boven 18 jaar 1797.↩
Omdat Brabant wordt bestuurd door de Staten-Generaal in Den Haag ook Staats-Brabant of generaliteitsland genoemd.↩
RANB, ladenkasten met kaarten, DTB Mierlo, trouwboek (!). Gezien de achtereenvolgende geboortes lijkt het fysiek onmogelijk dat er nog een derde Daniel is geweest, behalve als een van ’n (onbekende) tweeling. Zie verder de beschrijving van vader Willem in deel III, De Nuenense predikant Neomagus en zijn nageslacht.↩
De broers en zusters van Daniel worden beschreven in deel V, Neomagus, scheepsmeter op het Vasteland, de uitgestorven Brabantse tak.↩
RANB, BS Mill, akte 16.↩
RANB, BS Mill, geboorteakte 58, overlijdensakte 38.↩
RANB, MvS, ondertekend 8 februari 1836 door beide ouders. Ook: RANB, BS Bergeijk, geboorteakte 6 januari 1835, overlijdensakte 24 september 1835. ↩
BHIC, akte 137.↩
GAH, BS↩
RANB, BS Uden, akte 60-1831.↩
NA, toegang 2.13.13.03, inv. 123, pag, 145, 1-1213 stukken betreffende het verlenen van het Metalen Kruis aan personeel, 109-127 1ste batalj. Jagers, 123, bestanddeel 15↩
Foto en tekst ontleend aan Wikipedia. ↩
RHC Eindhoven, BR Leende 1821-1849.↩
Zie Nederland, p. 320 e.v.↩
BHIC, index BR Chaam 1821-1859, fiche 26.↩
RHC Eindhoven, BR Bladel, inv.nr. 6, folio 59, volgnr. 9 e.v.↩
RANB, BR Wouw 1862-1880, fiche 106.↩
RANB, BS Wouw.↩
RANB, DTB Geffen, rk dopen 1772-1810.↩
FAJN, kopie verklaring van erfrecht.↩
In het bezit van J. de Jong, kopie in FAJN.↩
FAJN, collectie bidprentjes met kopie van bidprentje van Anna van Maren; het origineel berust bij J. de Jong, een achter-achterkleinzoon van Daniel.↩