Vanaf mijn jongste jaren ben ik soms actief, vaker latent, bezig met de familiegeschiedenis. Mijn nieuwsgierigheid wordt gewekt als mijn (heer)oom Frits me rond 1950 vertelt, dat ik afstam van de hofkapelaan van Karel V. Daar kun je mee voor de dag komen! Heeroom heeft een met de hand geschreven kopie van een genealogie uit 1764 en een door hemzelf in de jaren dertig opgezet eenvoudig kaartsysteem over de familie. Hij leent de spullen uit aan een achterneef van zijn moederskant, maar zegt me toe dat ik ze later krijg.

Heeroom overlijdt in 1964 zonder mij de familiepapieren te kunnen geven. Mijn verre familielid stuurt ze me desgevraagd toe. Ik koester ze tot ik in de jaren tachtig de tijd neem om me verder in de familie te verdiepen, archieven en onbekende familieleden te bezoeken. Het aantal ringbanden met aantekeningen groeit gestaag, evenals het aantal fotokopieën en fotoreproducties.

In de loop van de jaren tachtig sterven mijn ooms en tantes. Ik ontmoet mijn uitgezwermde neven en nichten bij de uitvaartdiensten. De familie(geschiedenis) komt dan altijd wel aan de orde, maar een concreet initiatief, nee… Tot in het najaar van 1995 Jeanne Neomagus-de Jong 90 jaar wordt. De neven en nichten komen weer eens bijeen. Zij maken een afspraak voor een reünie in april 1996, waarbij ik op me neem iets over de familie te vertellen en te laten zien.

Het is voor mij de aanleiding om de geschiedschrijving van de laatste generaties van de Brabantse tak – zoals die nu voor u ligt – uit te werken op de computer. En om alle ruim honderdvijftig Neomagi vanaf 1500 een plaats te geven in mappen. Ik word een vaste bezoeker van de Citadel van ‘s-Hertogenbosch, dat het rijksarchief van Noord-Brabant huisvest (nu Brabants Historisch Informatie Centrum, BHIC) en waarvoor ik maar anderhalve kilometer op de fiets hoef te zitten. Ik volg er ook cursussen.

Van de meeste Neomagi die ambtenaar zijn geworden, zijn stamlijsten met signalementsstaten opgesteld die bewaard worden in het Nationaal Archief in Den Haag. De signalementsstaten geven een waardering voor zaken als gedrag, lichaamsgestel, gezond oordeel, algemene kennis, administratieve bekwaamheid, ijver, orde in de levenswijze, omgang met het publiek, en geschiktheid voor een hogere functie. De controleurs die dergelijke signalementsstaten periodiek invullen, zijn over het algemeen hard in hun oordeel. Geen Neomagus ontkomt aan kritische noten. De indruk is dat tal van Neomagi in hun ogen ongeïnteresseerd en inactief zijn. De controleur maakt over Willem Neomagus, in 1872 commies in Reusel, een vernietigend rapport op. Daarin staat onder meer dat hij verregaand lui is. Ik heb deze uitspraak als een metafoor gekozen voor dit deel van de Genealogie Neomagus.

Ik probeer de voorvaderen tot leven te brengen door meer over hen te vertellen dan de zakelijke opsomming van geboorte, huwelijk, kinderen en overlijden. Ik meen dat de geografische, demografische, sociale, maatschappelijke en religieuze context daarbij van belang is. Bovendien schrijf ik de geschiedenis in de (voltooid) tegenwoordige tijd, zodat de lezer naar ik hoop het gevoel heeft er middenin te zitten. Deze geschiedschrijvingen zijn en komen nooit af. Steeds opnieuw komen nieuwe gegevens tevoorschijn. Archieven zijn onuitputtelijk. Internet geeft nieuwe mogelijkheden. De uitdaging is er en de ‘geslachtsziekte’ heerst…

En wat de afstamming van de hofkapelaan van Karel V betreft, dat is een vaker, al in de achttiende eeuw gemaakte vergissing. Ook die geestelijke noemt zich Neomagus, kennelijk omdat hij uit Nijmegen stamt, maar is geen familie. Net zo min als een tiental andere Neomagi familie is. Zie hiervoor deel VII.

Jos Neomagus,

‘s-Hertogenbosch, november 2009/april 2016.