VI-4 Samuel Neomagus
(1683-1743), predikant,
zoon van Theodorus, V-5
Studie
Samuel heeft veel te danken aan deze Johannes, die zyn werk maakte om jonge Leerlingen in de kennis der Talen en H. Godtgeleerdtheit te onderwyzen, waar uit in ’t vervolg van tydt ook verscheide geleerde en deftige Mannen zyn voortgekomen enzovoorts. 2 Deze Johannes wordt in Boekzaal gemakshalve een neef van Samuel genoemd, maar het is in werkelijkheid een volle achterneef. Die leert hem Latijn en brengt hem de grondslagen bij van het Grieks en Hebreeuws. In Leiden studeert hij oosterse talen en geschiedkunde, wijsbegeerte en godgeleerdheid. Samuel sluit zijn studie in 1704 af met een disputatie. (Zie het artikel hierna). Samuel vertaalt een in 1671 in Utrecht uitgegeven theologische discussiestuk van Franciscus Burman (1628-1679). De vertaling uit het Latijn is uitgekomen in Leiden. Een exemplaar is te vinden in de Koninklijke Bibliotheek.
Predikant
Examen
Samuels handtekening, met de toevoeging Pastor in Vessem etc, staat onder een notariële akte uit 1710, ook ondertekend door zijn familieleden, de predikanten Petrus Waterbeecq uit Bladel, Matthias Peijpers uit Son en Breugel, en Willem Peijpers uit Valkenswaard en Dommelen. Samuel wordt aangeduid als dominee Neomagus junior. Het stuk gaat over de wettigheid van de classisvergadering van 1 oktober 1710 te Eindhoven, waarop de nodige harde woorden zijn gevallen. Voorzitter Matthias Peijpers heeft de grootste moeite om de orde te bewaren. In een notarieel stuk uit 1711 komt Samuel opnieuw ter sprake, nu nog in relatie tot zijn omstreden benoeming in 1708. 4
Huwelijk
Samuel 5 trouwt op 17 januari 1713 in Lage Mierde met de in of omstreeks 1682 geboren Maria Stelt, Jonge Dr 6 tot Lege Miert, dochter van Nicolaas Stelt en Nicola Hoisingius. Dat Maria rond 1682 is geboren blijkt uit een vermelding in het Leenregister van Lage Mierde uit 1734, waarin staat dat Maria 52 jaar oud is.
Vergissing
Dominee Hermannus van der Linden vergist zich bij de inschrijving in het huwelijksregister. In plaats van zijn buurman-predikant Samuel als bruidegom te noteren, schrijft hij de naam Johannes in. De vergissing is wel verklaarbaar. Behalve aan
zijn voorganger Johannes Neomagus, een achterneef van Samuel, kan Van der Linden op dat moment onbewust een andere Johannes Neomagus in gedachten hebben, de voorganger van Samuel in Vessem en ook een achterneef, zij het in de andere betekenis (neef van zijn vader). Hoe het ook zij, in het trouwboek staat Johannes, terwijl het Samuel moet zijn. Als predikant van Vessem kijkt Samuel het trouwboek van de Mierden kennelijk niet in.
Kinderen
Het huwelijk levert vijf dochters op, 7 geboren in Vessem waar de pastorie staat en gedoopt in Hoogeloon, waar de kerkdiensten zijn:
- Emilia, gedoopt op zondag 22 april 1714, jong overleden
- Catharina Johanna Bernardina, gedoopt op zondag 12 mei 1715, jong overleden
- Emilia Eusebia, gedoopt op zondag 31 januari 1717. Volgt VII-5
- Maria Theodora, gedoopt op zondag 17 juli 1718, jong overleden
- Jacoba Godefrida, geboren op 6 mei, gedoopt op zondag 11 mei 1727. Volgt VII-6.
Samuel en Samuel
Familie Stelt
Familie Hoisingius
Weinig leden
De protestantse gemeente van Vessem c.a. telt, zoals veel Brabantse dorpen, maar weinig leden. In tien jaren doopt dom
inee Samuel Neomagus totaal zeventien kinderen, te weten vier van hemzelf, drie van de schoolmeester van Vessem, drie van de schoolmeester van Hoogeloon, vier van de schoolmeester van Casteren en twee van de secretaris van Vessem. Dat geeft ook aan welke functionarissen in die tijd in deze kleine gemeenschappen behoren tot de ‘gereformeerde religie’. In Vessem is er op zondagmorgen een kerkdienst, in Hoogeloon op zondagmiddag. De ‘schaalopbrengst’ is per zondag 3 tot 9 stuiver, zo heeft Henricus van Nimwegen, een van zijn opvolgers, opgetekend.
Klok vergieten
Getuige
Vijfvingerkruid
Dronken schoolmeesters
Gezichtsvermogen
Assistentie
D’n Meulenwerf
Overlijden
Gevallen voor de dood
Geliefd?
In een herdenkingsartikel 12 wordt de overledene omschreven als een man van meer dan middelbare lijfsgestalte, van een frisse en zeer gezonde gesteltenis, vriendelijk van wezen. Van het gebrek aan de ogen kon men anderszins toch weinig bemerken. Wegens zijn bedrevenheid in de nodige wetenschappen, lieflijke stem en overaangename predikgaven, gevoegd bij een vreedzame inborst, was hij niet alleen geliefd bij zijn gemeente, maar ook bij die welke hem van nabij gekend en gemeenzaam met hem hebben omgegaan.
of toch niet?
Theodorus’ latere schoonzoon en opvolger Wilhelmus Peijpers noteert: Theodorus, te dier tijt predikant tot Rydhoven en Bergeyk, is geboren tot Rydhoven 17-1-1683 en genoemd Samuel. SRE, DTP Eersel, doopboek deel I, folio 273. Ook NL 1916, k 228 en NL 1929, k 123-124.↩
Boekzaal, april 1743, p.439 e.v. Kopie in FAJN. Het betreft een artikel ter herdenking van Samuel. Daarin staat 1682 als geboortejaar.↩
Boekzaal.↩
SA Eindhoven, Not. Ehv. Resp. 1246/32 en 1246/41, A 1560.000/A 1590.000, met dank aan Beja Peijpers. Kopieën in FAJN.↩
RANB, DTB HLMierde, band 3, kopie in FAJN. Ook in RHC Eindhoven inv.nr. 53.7, folio 27. In 1713 is Hermannus van der Linden predikant van Hooge en Lage Mierde en Hulsel. Hij heeft zich eerder in Baerl onmogelijk gemaakt en is in 1702 als het ware geruild voor Johannes Neomagus (VI-8), sinds 1693 predikant in de Mierden.↩
Jonge Dr staat voor jonge dochter, ofwel een ongehuwde vrouw.↩
SRE, DTB Hoogeloon 1697-1810, register 4, folio 4, inv.nr. 1-4,6. Kopieën van de doopinschrijvingen in FAJN.↩
Roosenboom.↩
NL XXXIX, 17, en Collectie Regt.↩
Waterbeeq of Waterbeek is een ver familielid van Samuel Neomagus. Zie Theodorus Neomagus, V-5. Meer over schoolmeester Sauvé in de Noord-Brabantsche Volksalmanak van 1889, p. 45 tot 60. In jaargang 1889 van De Navorscher, p. 247, komen Pagé en Samuel Neomagus ook voor. Hier wordt van Samuel gezegd dat zijn broer predikant is in Nuenen. De Nuenense dominee Johannes Neomagus is evenwel een achterneef.↩
Petrus den Engelzen trouwt in 1733 – ondertrouw 2 mei, trouw 15 mei – met Anna Susanna van Bemmel uit Eindhoven. Haar zus Johanna van Bemmel trouwt in 1721 met Samuels achterneef Johannes Neomagus, predikant in Bakel, later in Nuenen. Zie VI-12, deel III. Tijdens zijn ambtsvervulling in Vessem c.a. krijgt Den Engelzen een dochter Anna Hermina, in Hoogeloon gedoopt op 1 januari 1736. [footnote]SRE, DTB Hoogeloon, inv nr 4, folio 6.↩
Boekzaal.↩
Ouwerling, Schetsen uit de oud-Brabantsche schoolwereld, p. 23 e.v.↩