XI-17 Clementina Barbara Florentina Denissen-Neomagus
(1878-1961), molenaarsvrouw en winkelierster,
dochter van Frederik, X-12
Clementina Barbara Florentina Neomagus, roepnaam Clemence, komt op 4 december 1878 in de grensplaats Nispen ter wereld.1 In de papieren staat vaak dat haar geboorteplaats Roosendaal is, of Roosendaal en Nispen, zoals de gemeentenaam dan officieel luidt. Aan de Belgische kant van Nispen ligt Essen. Daar staat de molen van de familie Denissen met de op 25 mei 1873 – in Nispen! – geboren zoon Victor2 met wie ze later trouwt.
Nispen
Voornamen
Winkeljuffrouw
Koetsier
Denissen
- Maria Elisabeth op 11 april 1871, overleden 21 januari 1879. Petrus Denissen is dan al molenaar, gezien het adres: Molen.
- Victor Cornelis, geboren 25 mei 1873. De geboorteakte noemt nu als adres: Nieuwstraat.
- Rosalia Barbara, geboren 3 augustus 1875, adres: Molen, overleden 5 februari 1877.
- Rosalia Joanna Antonia, geboren 26 november 1877, overleden 26 december 1906.
Molen
De molen van de familie Denissen is een bezitting geweest van de abdij van Tongerlo. Na de Franse tijd komt dit kloosterbezit in particuliere handen. Van omstreeks 1870 tot 1922 zijn Petrus Denissen en diens zoon Victor de molenaars. Zij wonen in het molenhuis, dat zo’n tweehonderd meter van de molen staat.
Dochter Rosa
Peetouders
Smokkel
Rijtuig
Rond 18 uur op die dag gaan Clemence, haar zesjarige dochtertje Rosa, Leonie en ene Rosina van Gool (25), vermoedelijk een goede bekende, wellicht de huishoudelijke hulp, per rijtuig terug naar Essen. Niet zo vreemd, want Clemence heeft thuis een koetsiersbedrijf. Op de Nispenseweg, zo’n 150 meter voor de grensovergang, houdt de wachtmeester hen aan, …..en bleek mij dat de in dat rijtuig gezeten zijnde personen ten uitvoer verboden artikelen bij zich hadden, en aangezien zij mij zeer onnatuurlijk dik gekleed voorkwamen…... , zo staat in het proces-verbaal. De zaak komt voor bij de rechtbank in Breda, die hen bij verrassing vrijspreekt. De auteur wint met deze geschiedenis van de smokkelende douaniersdochters in september 1998 de eerste prijs bij een verhalenwedstrijd, uitgeschreven door het RANB bij gelegenheid van een genealogische dag. Zie het artikel Smokkelende douaniersdochters vrijgesproken, XI-17a.
Den Draad
De Duitse bezetters hebben veel last van het intensieve grensverkeer tussen het bezette België en het neutrale Nederland: smokkelhandel, infiltratie van spionnen en verzetsstrijders. Zij leggen daarom tussen de zomer van 1915 en de zomer van 1916 dicht tegen de Nederlandse grens, op Belgisch grondgebied, van Vaals tot Westmalle (Zeeuws-Vlaanderen) een versperring aan. Die bestaat uit drie rijen met (prikkel)draden. Op de middelste draden staat een stroom van 2000 Volt, dodelijk voor ieder die met de draden in contact komt. Honderden mensen komen om het leven bij pogingen dit ‘ijzeren gordijn’ , ook wel genoemd ‘den draad’, te passeren.
Antwerpen
Als koetsier bezoekt Victor vaak feesten en daarbij drinkt hij (te) veel. Hij belooft bij het huwelijk niet meer te drinken. Het lukt hem niet. Hij verkoopt in 1922 zijn zaak, begint in Antwerpen een kruidenierswinkel aan de Scheldestraat 71 en ziet dan kans om zijn drankzucht in te tomen, zo weet Emma de Jong-Neomagus, voor wie Clemence en Victor een tante en een oom zijn. Op 6 april 1922 verlaten Victor, Clemence en Rosa het molenaarshuis in Essen. De nieuwe eigenaar laat de molen slopen.
Mechelsesteenweg
Clemence en haar man wonen later in de Edelinckstraat 13 in Antwerpen en vervolgens op een appartement boven het garagebedrijf (fietsen en motoren) aan de Mechelsesteenweg 89 in Antwerpen, eigendom van haar jongste zus Leonie en haar man Jos van Ginderen, na diens overlijden in 1949 overgenomen door dochter Rosa Denissen en haar man Raphael Ommeganck. Na het behalen van zijn hbs-diploma in 1958 bezoekt de auteur zijn oudtante Clemence en oudoom Victor op de Mechelsesteenweg. Als zoon van hun petekind krijgt hij 100 francs ten geschenke, in die tijd zo’n f 7,50.
Overlijdens
Dochter Rosa sterft op 14 juli 2007 in woon- en zorgcentrum – ‘ouderlingentehuis’ – Vesalius in Brasschaat. Ze is 97 jaar oud geworden en het laatste familielid van haar generatie. Rosa overleeft haar man Raphael 33 jaar. Hij sterft op 4 september 1974 in Antwerpen.
RANB, BS Roosendaal en Nispen; FAJN, bidprentje.↩
FAJN, bidprentje.↩
ARA, stamlijst departement van Financiën, kopie in FAJN.↩
FAJN, gegevens van BR Ekeren.↩
GA Breda, register van inwonenden 1890-1899, adres Karrestraat 21, een bekende (winkel)straat.↩
Het adres staat in een proces-verbaal, zie hierna.↩
Zie ook het artikel Het geheim van Leonie, XI-19a.↩
Zie voor meer details ook de hoofdstukken over EugèneXI-15, en Leonie, XI-19.↩
RANB, strafzaken AR Breda, index 116.01.02, delict 56.2, inv. 558, rol 7488, kopie van het proces-verbaal in FAJN.↩