• Home
  • Genealogie
    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie
  • Nieuws
  • Weblinks
  • Contact
  • Colofon

Blog Post

08
AUG
2010

XII-11 Victor Adrianus Johannes Neomagus

Posted By : Jos Neomagus
Comments : Off

(1907-2002), sigarenhandelaar,
zoon van Poliet, XI-13

Victor Adrianus Johannes is het vijfde van de acht kinderen in het gezin van post- en telegrambesteller Poliet Neomagus (1871-1948) en dienstbode Anna Weijermans (1868-1951). Zij vestigen zich na hun huwelijk in 1898 in Oosterhout, waar Poliet bij de posterijen werkt. De familie verhuist in 1903 van de Kloosterstraat naar de Markt (huidig huisnummer 4), waar Anna een sigarenzaak begint en waar Victor ter wereld komt. In 1909 kopen Poliet en Anna het pand ‘In de vergulde ster anno 1732’, het huidige pand Markt 7. Dat is van 1938 tot 1963 ook de winkel met woning van Victor en zijn gezin.

Peetoom

Victor is genoemd naar zijn peetoom Victor Denissen uit het Belgische Essen (bij Roosendaal), twee weken voor de geboorte van zijn petekind getrouwd met Clemence Neomagus, een zus van Poliet. Adrianus is een verwijzing naar zijn oom Janus Weijermans, Johannes naar zijn oom Jan Weijermans. Victor gaat enkele jaren naar de ulo en zit vier maanden op de kostschool van de Broeders van Huybergen. Daarvan teruggekomen gaat hij, 14 jaar jong, werken in de tabakskerverij van Fick in de St-Jansstraat, daarna bij sigarenfabriek Gulden Vlies in Tilburg. Van 1928 tot 1931 woont hij in de Kempen en werkt hij bij de sigarenfabrieken van Hermans in Hapert en Graaf Tilly in Bladel.

Auto

In het voorjaar van 1933 koopt de familie een Opel Olympia. Zoon Victor kan nu naar bedrijven om sigaren te verkopen. Het nummerbord is N-34664.

Met het beroep ‘tabakssorteerder’ keert hij terug naar Oosterhout en komt hij thuis in de sigarenzaak. De familie koopt een Opel Olympia bij importeur Leen Vriens in Breda. Met hem gaat men de auto in Antwerpen ophalen. Garage Ligtvoet aan de Rulstraat in Oosterhout brengt de auto in rekening: 1095 gulden, inclusief rijlessen. Daags nadat de auto in Antwerpen is opgehaald, legt Victor zijn rijexamen af ten overstaan van de burgemeester van Waspik. Samen met Ligtvoet gaat hij er heen. Het is varkensmarkt. Ligtvoet en de boeren zetten de varkensmanden opzij om Victor in staat te stellen zijn rijvaardigheid te tonen. Hij slaagt. Het nummerbewijs voor de auto met het volgnummer N 34664 is van 10 maart 1933. Victor gaat voortaan op pad om sigaren te verkopen bij bedrijven in de regio, om zijn moeder naar familie en kennissen te vervoeren en om mee te pronken bij de meisjes. Victor is een charmeur die goed kan verkopen.

Witte Paters

In 1928 slaagt Berry voor het examen Lingerie met viermaal het cijfer 8. Ze is dan 14 jaar. Het is het eerste diploma van een serie die eindigt op 1 juli 1933 met de akte van bekwaamheid voor lager huishoudonderwijs.

Victor heeft een broer Frits die Witte Pater is. De autoritten voeren Victor en zijn moeder onder meer naar de familie Van Riel in Tilburg. Die telt twee zoons die Witte Pater zijn: Sjef en Harrie. Maar ook een dochter Bernardina (Berry), lerares op een huishoudschool. Bernardina Adriana Jacoba Maria, in Tilburg geboren op 3 december 1913, is de jongste in het gezin van negen kinderen van timmerman-aannemer Janus van Riel (1868-1946) en Koosje Broeders (1871-1940). Berry is tot haar huwelijk als huishoudlerares in dienst van de Noordbrabantsche Christelijke Boerenbond, de NCB.

Huwelijk

De jonge Victor.

De jonge Berry

Berry zit onder het juk van de streng roomse familie Van Riel en heeft haar omgang met een protestantse man moeten afbreken. Ze is ‘vrij’ als Victor vermoedelijk begin 1934 in haar leven komt. Ze is onder de indruk van zijn losse levensstijl en charme en valt voor hem. Vanaf 1935 is sprake van een serieuze relatie, gezien ook de kiekjes met leden van de familie Neomagus. Zij trouwen in Tilburg op 14 (burgerlijk) en 15 september 1938 (kerkelijk, door heerbroer Frits). Het huwelijk is een week uitgesteld vanwege een blindedarmoperatie bij Victor. Dat uitstel staat ook in enkele kranten, bijvoorbeeld op 12 september in een advertentie in de Nieuwe Tilburgsche Courant, NTC. De menukaart heeft de vorm van een reuzensigaar, uiteraard voorzien van een ‘bandje’ met de foto van het bru

Trouwfoto van Victor en Berry, 15 september 1938.

idspaar. Zo’n foto prijkt ook op de sigarenkistjes die tijdens het feestdiner rondgaan. Op 15 september staat in de NTC een dankbetuiging. Berry wordt in december 1938 ingeschreven in het bevolkingsregister van Oosterhout, zo staat in de NTC van 12 december.

Familiefoto, op de trouwdag 15 september 1938 gemaakt in de tuin van Berry's ouderlijk huis, Goirkestraat 169 in Tilburg. De ouders van de bruid zijn Janus van Riel (zijn hoofd is net zichtbaar tussen het bruidspaar) en Koosje Broeders (links van de bruidegom die haar een arm geeft). De ouders van de bruid zijn Poliet Neomagus (helemaal rechts) en Anna Weijermans (rechtsboven de bruid). De bruidsmeisjes zijn Julia (zus van Victor, achter de bruid) en José Ooms (nicht van Berry). Op de foto staan verder onder meer broers van het bruidspaar met hun vrouwen, neven en nichten.

De menukaart in de vorm van een sigaar. Het menu staat aan de andere kant.

Telegram

Victor en Berry nemen in 1938 de sigarenzaak over van Poliet en Anna, die naar Antwerpen verhuizen, de stad waar veel van zijn familie woont. Het is een moeilijke periode. De als nakomertje verwende Berry komt in de crisistijd als middenstandsvrouw in een andere plaats in een sigarenzaak terecht. Victor wordt in september 1939 gemobiliseerd, terwijl Berry bijna is uitgeteld van haar eerste kind, Jos. In september komen Poliet en Anna daarom vanuit Antwerpen tijdelijk terug naar Oosterhout, waar ze officieel in het bevolkingsregister worden opgenomen (NTC 23 september). Victor is gelegerd in Leiden en op oefening op het strand van Noordwijk als hem een telegram bereikt: ‘Kind geboren, overkomst gewenst’. Zijn vader Poliet is zo handig om het telegram te versturen enkele uren voor Jos zich (om half twee) aandient. Zodoende is Victor al kort na de bevalling in het St. Josephziekenhuis, waar de geboorte plaatsheeft. Daags daarna staat de geboorteadvertentie al in de NTC. Hij koopt in Leiden een zilveren paplepeltje en laat daarin graveren: 6.10.’39 Leiden.

Oorlogsjaren

Victor ligt onder meer in Leiden, Renswoude en Veenendaal. Als hij in het voorjaar van 1940 in Noordeloos (bij Gorcum) is gelegerd, gaat Berry hem op de fiets – samen met enkele vriendinnen – opzoeken. Victor komt in mei 1940, kort na de capitulatie, terug naar huis.
In de oorlogsjaren zijn rookartikelen ‘op de bon’, hetgeen inhoudt dat Victor maar kleine hoeveelheden kan inkopen en dat de verdiensten gering zijn. De etalageramen zijn lange tijd geblindeerd met rietmatten van de Oosterhoutse Bouwplatenfabriek. In het laatste oorlogsjaar loopt het huis ernstige schade op door een granaatinslag. Oosterhout is weliswaar bevrijd, maar de Duitsers vuren van boven de rivieren bommen en granaten af op de haven van Antwerpen. Tal van deze projectielen komen te vroeg neer. Met andere gezinnen brengt de familie Neomagus wekenlang door in de kelder onder hun eigen pand en in de grotere kelder van de familie Peeters-van der Put, de buren.

Advertentie

Advertentie in oorlogstijd.

Op zaterdag 16 augustus 1941 staat in het gratis weekblad De Reclame van drukkerij Van der Aa een advertentie: ‘Gedurende de Kermisdagen den geheelen dag geopend’. Met als toevoeging alleen ‘NEOMAGUS, Markt, tel. 142, Oosterhout’. Met andere woorden, de lezer wordt veronderstelt de weten dat het hier om de sigarenzaak gaat. Opvallend is verder het gebruik van de in 1935 afgeschafte spelling. In het weekblad staat onder meer een advertentie van het Luxortheater met het kermisprogramma: twee Duitse films. Het is de tijd van de schaarste aan levensmiddelen en brandstoffen. Men kan die alleen in beperkte hoeveelheden krijgen met distributiebonnen. Op de voorpagina staat een publicatie waarin wordt bekendgemaakt welke nieuwe bonnen in de week van 17 t/m 23 augustus recht geven op welke rantsoenen. Bijvoorbeeld: op bon 31 een half rantsoen bloem, brood of gebak. Andere bonnen zijn voor vleesch of vleeschwaren, kaas, melk, koffiesurrogaat, suiker, vet, boter, jam of stroop, rijst, havermout of gort, maizena of vermicelli, brandstoffen, zeep, scheerzeep en honden- of kattenbood. Sigaren, sigaretten en tabak worden dit keer niet genoemd, maar zijn in de oorlog (en nog jaren daarna) ook ‘op de bon’.

Kinderen

Het gezin in 1953 met de kinderen Jos (1939), Coby (1943), Jetty (1945) en Boy (1952).

Victor en Berry krijgen in Oosterhout vier kinderen:

 

  • Josef Henricus Fredericus (Jos), geboren op 6 oktober 1939, volgt XIII-13
  • Jacoba Cecilia Johanna Maria (Coby), geboren op 1 januari 1943, volgt XIII-14
  • Henriette Adriana Petronella Maria (Jetty), geboren op 9 januari 1945, volgt XIII-15
  • Benjamin Maria (Boy), geboren op 26 december 1952, volgt XIII-16.

Biesbosch

De eerste tien jaren na de oorlog verlopen voor het gezin in redelijke welstand. ’s Zondags trekt het er met de fiets op uit naar de Warande, Seters of Drimmelen, vanwaar met een roeiboot de oversteek naar de Biesbosch wordt gemaakt, door de werking van eb en vloed steeds een spannende onderneming. Voor een verdere tocht wordt wel eens een auto gehuurd. Kostganger Jaap zit dan achter het stuur.

Reclamesigarenbandjes

Sigarenzakje: er kunnen vijf losse sigaren in. Het telefoonnummer 3060 is in 1962 in de plaats gekomen van 142, het nummer dat de familie Neomagus sinds 1932 heeft gehad.

Al in de jaren dertig verkoopt Victor aan bedrijven sigaren met een reclamebandje. Hij gaat daarmee door tot in de jaren tachtig. Hierbij enkele voorbeelden van de bijna 450 bandjes.

Victor heeft veel autodealers onder zijn klanten, bij voorbeeld van het automerk NSU.

Een van de eerste klanten is de Oosterhoutse Bouwplatenfabriek.

Victor verkoopt ook sigaren met reclamebandje aan Verolme, een wereldberoemde scheepsbouwer.

De winkel is met name op zaterdag druk beklant en Victor verkoopt door de week veel sigaren – met reclamesigarenbandje – aan bedrijven in de Randstad en elders in Nederland. Hij gaat enkele keren per week op reis, vaak ’s morgens met de eerste bus naar Breda, vandaar met de trein naar zijn bestemming, huurt daar een fiets en bezoekt een aantal bedrijven met zijn monstercollectie sigaren met reclamebandjes al of niet verpakt in kistjes met een reclameopdruk. De unieke collectie omvat ongeveer 450 bandjes. De orders zijn vaak relatief groot, maar de marges zijn klein en er zijn veel bijkomende kosten. Uiteindelijk zetten zijn inspanningen weinig zoden aan de dijk.

Financiële problemen

In de tweede helft van de jaren vijftig krijgen Victor en Berry steeds grotere financiële problemen. De sigarenzaak ondervindt een toenemende concurrentie van supermarkten, klanten kopen steeds vaker ‘op de pof’, de kleine middenstander komt in de knel (geen kinderbijslag), het gezin kost steeds meer, Victor is weinig zakelijk en de hypotheek drukt zwaar. Een probleem in de tabaksbranche is dat de marges erg klein zijn – bruto 12 procent – en dat fabrikanten alleen onder rembours (tegen contante betaling) leveren, terwijl de sigaren en sigaretten dan nog moeten worden verkocht. Vandaar dat Victor en Berry steeds vaker in zee gaan met grossiers. De marges zijn dan weliswaar nog kleiner, maar de grossiers eisen geen betaling bij levering.

Verkoop panden

De Markt vóór 1921, in welk jaar de sigarenzaak (rechts) is verbouwd.

De Markt in de jaren '70. De trapgevel naast de sigarenzaak is gesloopt ten gunste van de uitbreiding van de manufacturenzaak Bloemen.

De hypotheek heeft Victor moeten nemen bij de formele eigendomsoverdracht van het pand (met de bovenwoning Markt 8 en de woning Klappeijstraat 1) in 1948, kort voor het overlijden van zijn vader. Immers, Victors broers en zusters hebben ook recht op een deel van het bezit. Victor koopt de panden van zijn vader voor 12.000 gulden. Door de bemiddeling van heerbroer Frits wordt een lening gesloten bij een familielid van de Weijermanstak. Behalve de lasten van de hypotheek en de lening gaan ook de schulden bij tabaksgrossiers drukken. Grossier Kilian uit Gorinchem – ook wethouder van sociale zaken – is een van de belangrijkste schuldeisers. In november 1961 worden de bezittingen voor 48.000 gulden verkocht aan de Nederlandsche Credietbank en wordt de winkel ontruimd. Het bedrag is amper voldoende om de schulden te betalen. Het gezin blijft nog enige tijd op de Markt wonen, met een lege winkel. In de zomer van 1963 verhuist de familie naar een huurflat aan het Wilhelminakanaal-Noord.

Vijf Dafjes

Na de oorlog heeft Victor geen auto meer. Hij laat wel steeds zijn rijbewijs verlengen en komt in 1976 met een Dafje voorrijden. Tot 1991 rijdt hij vijf tweedehands Dafjes. Op de foto uit 1981 zien we hem met zijn derde Daf 44, bouwjaar 1973, kenteken 78-74-XE.

Daar blijft Victor zijn nering – verkoop van sigaren aan bedrijven – zo lang mogelijk voortzetten, tot na zijn 75ste verjaardag! Victor en Berry krijgen het beter als Victor in 1972 voor het eerst een ouderdomspensioen krijgt. In de jaren tachtig komt er de AOW voor Berry bij en huursubsidie. Hoewel hij sinds 1940 geen auto meer heeft, laat hij zijn rijbewijs wel iedere vijf jaar verlengen. In augustus 1976 koopt Victor een tweedehands auto, een Daf. Uiteindelijk worden het vijf tweedehands Dafjes (de laatste heet Volvo). In januari 1991 moet hij stoppen met rijden. Het wordt te gevaarlijk!

Erfenis

In december 1981 sterft Victors zus Julia en erft hij 292.000 Belgische francs, ongeveer 15.000 gulden. Victor en Berry krijgen voor het eerst in hun 42-jarig huwelijk de financiële ruimte voor een meer ontspannen leven. Ze gaan een enkele keer op vakantie in het buitenland, maken tal van autotochtjes, verzilveren zelf bij een bank in Turnhout de coupons van Julia’s geërfde aandelen, kopen wat meubels en vieren hun mijlpalen – heerbroer Harrie 50 jaar priester, Berry 75 jaar, Victor 80 jaar, 50 jaar getrouwd – met de hele familie.

Overlijdens

Berry heeft een versleten heup en komt nog zelden van haar flat – vierhoog zonder lift – af. In de zomer van 1988 kunnen ze een appartement aan de Kegelstraat krijgen, in het centrum, met lift. Ze vieren in september 1988 hun gouden bruiloft met een receptie in café Flora op de Heuvel. De gezondheid van Berry gaat steeds verder achteruit. Ze blijkt te lijden aan de ziekte van Wegener, een ziekte die het afweersysteem aantast, een auto-immuunziekte. Ze komt enkele keren in het ziekenhuis terecht. De laatste keer op 24 januari 1993. Op 30 januari krijgt ze een longbloeding en sterft ze. In maart 1995 gaat Victor naar zorgcentrum Oosterheem en op 30 maart 2001 – de dag dat Willem-Alexander zijn Maxima voorstelt – gaat hij naar verpleegtehuis Volckaert, waar hij op 20 juli 2002 sterft.
About the Author

Social Share

    Categorieën

    • Inleidend deel
    • Eerste generaties
    • Delftse apothekers Neomagus
    • Nuenese predikant Neomagus
    • Protestantse Hollandse tak
    • De protestantse Brabantse tak
    • De katholieke Brabantse tak
    • Neomagus, geen familie

    Recente aanvullingen

    • XIII-23 Anna Josephina Martha Van Camp-Neomagus 8 november 2021
    • XIII-7 Hendrik Cornelis Neomagus 12 april 2021
    • Aanvullingen per 15 januari 2021 15 januari 2021
    Copyright © 2010 Neomagus.nl. Alle rechten voorbehouden.